Cùng khởi đầu lẹt đẹt tại Copa America 2011 với 2 trận hòa liên tiếp ở vòng bảng, Argentina và Brazil đã lọt vào tứ kết sau những chiến thắng tạm được cho là thuyết phục trước Costa Rica và Ecuador ở lượt đấu cuối. Khi bị dồn vào cửa tử, Albiceleste và Selecao đã vùng dậy một cách mạnh mẽ để phần nào làm giảm đi sự chỉ trích của NHM quê nhà. Tuy nhiên, rốt cuộc đó lại là tất cả những gì mà tango và samba làm được ở giải năm nay, còn sự thực còn lâu họ mới trở lại là những đội bóng mạnh nhất thế giới như nhiều người “tưởng tượng”.
Những gã khờ trên băng ghế chỉ đạo
Sau kì World Cup 2010 thất bại, Batista và Menezes được bổ nhiệm để thay thế Maradona và Dunga. Nhưng sau 1 năm, cả Argentina và Brazil chẳng có gì tiến bộ về mặt lối chơi nên việc phải dừng cuộc chơi sớm ở Copa America năm nay cũng không có gì là bất ngờ. Uruguay và Paraguay không phải là Costa Rica hay Ecuador, sự kỉ luật, mưu mẹo trong lối chơi của họ đã buộc trận đấu phải bước vào loạt luân lưu 11m đầy may rủi và những người được đánh giá cao hơn đã không thể hiện được bản lĩnh.
Hãy nhìn vào hồ sơ của Batista, chiến lược gia 49 tuổi của Argentina. Ông khởi nghiệp HLV từ năm 2000 và đều ở những CLB chẳng mấy tên tuổi, việc Batista được chọn để tiếp quản Albiceleste có lẽ là do thành tích dẫn dắt Olympic Argentina giành HCV ở Olympic Bắc Kinh 2008. Nhưng từ U23 đến ĐTQG là cả một khoảng cách nên đây rõ ràng là một sai lầm của LĐBĐ Argentina. Cứ nhìn cái cách Batista bảo thủ với sơ đồ chiến thuật và con người trong 2 trận đấu gặp Bolivia và Colombia ở vòng bảng là đủ biết khả năng của ông đến đâu, chỉ đến khi bị dồn vào thế chân tường thì vị HLV 49 tuổi này mới có những thay đổi trong trận gặp Costa Rica. Nhưng đến trận gặp Uruguay thì mọi thứ lại trở lại như cũ đó là một Argentina nghèo nàn về mặt ý tưởng và gần như chỉ phụ thuộc vào những pha đi bóng của Messi. NHM xứ sở tango có thể trách Leo, nhưng nếu đánh giá một cách công tâm thì lỗi lớn nhất vẫn phải thuộc về Batista bởi sự khô cứng, kém cỏi trên băng ghế huấn luyện.
Batista xứng đáng phải ra đi
Còn với Menezes, hồ sơ của ông mới chỉ dừng lại ở việc huấn luyện cho CLB nổi tiếng tại Brazil là Corinthians. Nhưng từ cấp CLB đến ĐTQG rõ ràng là 2 khái niệm hoàn toàn khác nhau. Trước khi bước vào Copa America năm nay, Selecao đã có chuỗi trận giao hữu cực kì thất vọng, ngoài ra việc bố trí sơ đồ chiến thuật thiếu ổn định cho đội bóng vàng xanh của Menezes cũng khiến nhiều người lo lắng. Rất nhiều người đã tin vào việc bộ 3 Pato – Robinho – Neymar sẽ tỏa sáng, nhưng rốt cuộc đó lại là một sai lầm của Menezes bởi sự thực đã chứng minh rằng khi chơi cùng nhau rất khó để họ cùng tỏa sáng bởi đây đều là mẫu cầu thủ chơi rộng ra 2 biên, trong khi để giành chiến thắng Brazil cần một sát thủ trong vòng cấm kiểu Ronaldo hay Fabiano trước đây.
Khi Brazil và Argentina thiếu "linh hồn"
Những thành công trước đây của Selecao hay Argentina trước đây đều có dấu ấn của những cầu thủ dẫn dắt lối chơi xuất sắc. Ronaldinho, Kaka hay Riquelme là những nhạc trưởng tốt nhất của 2 gã khổng lồ bóng đá Nam Mỹ nhưng họ đều không có mặt vì những lý do khác nhau. Menezes và Batista đã tin tưởng vào những Ganso, Banega hay kéo Messi lùi sâu, nhưng rốt cuộc đó là những sự lựa chọn không đem lại hiệu quả hoặc chỉ hiệu quả trước những đối thủ quá yếu kém. Còn khi phải đối mặt với những đối thủ được tổ chức tốt như Paraguay hay Uruguay, sự liên lạc giữa các cầu thủ tấn công luôn bị đối phương phong tỏa một cách tương đối dễ dàng.
Ganso chưa đủ tầm là nhạc trưởng của Selecao
Các ngôi sao mệt mỏi
Cả Brazil và Argentina đều sở hữu những ngôi sao hàng đầu thế giới như Messi, Tevez, Pato, Robinho... nhưng chẳng một ai thi đấu đúng sức. Rõ ràng, việc phải căng sức thi đấu cho CLB chủ quản đã khiến các họ không còn là chính mình. Tiêu biểu trong số này có lẽ là Tevez khi người ta chỉ thấy một Apache vô hại trong những lần được ra sân để rồi bị HLV Batista cho ngồi ghế dự bị. Thậm chí, tiền đạo của Man City còn là tội đồ của ĐT Argentina khi là người duy nhất đá hỏng penalty khiến cho Albiceleste bị loại sớm ngay trên sân nhà.
Những lý do trên có lẽ là quá đủ để lý giải cho thất bại của 2 ông lớn Argentina và Brazil ngay tại "ao làng". Chắc chắn, sẽ có những thay đổi cả trên băng ghế chỉ đạo và nhân sự trong thời gian tới để Albiceleste và Selecao tìm lại vinh quang. Xứ sở tango và samba chưa bao giờ thiếu nhân tài, nhưng cách làm bóng đá của họ đang sai lầm và đặt niềm tin nhầm chỗ nên đã phải trả giá đắt. Thay đổi để tiến bộ không bao giờ là muộn, nhưng để lấy lại hình ảnh của mình thì có lẽ cả Argentina và Brazil sẽ phải còn mất rất nhiều thời gian...