Phó giáo sư, tiến sĩ Trần Đắc Phu, cố vấn Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, cho biết ở góc độ cá nhân, mỗi người cần chuẩn bị kỹ lưỡng để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Quy tắc 5K: Khẩu trang - Khử khuẩn - Khoảng cách - Không tụ tập đông người - Khai báo y tế cần tuân thủ nghiêm túc. Nguyên tắc này nên được áp dụng mọi lúc, mọi nơi, trong từng tình huống như tham gia hội họp, đi siêu thị, đi chợ, đi xe công cộng, nhận hàng của shipper...
Trong bối cảnh sống chung với Covid-19, ông Phu nhấn mạnh vào việc "thật sự" cần thiết mới ra khỏi nhà, trong đó "cực kỳ hạn chế" ghé quán xá, ăn uống, tụ tập, ngồi cà phê... Đến nhà hàng, cần cảnh giác khi tiếp xúc với người lạ, người có nguy cơ cao. Mỗi người cần mang theo mình chai cồn nhỏ khử khuẩn, đeo khẩu trang kèm kính chắn giọt bắn, hạn chế tiếp xúc với mọi đồ vật nếu không cần thiết.
Quần áo khi đi về được thay ra và giặt kỹ với xà phòng; thực phẩm mua về bỏ khỏi bao hoặc khử khuẩn mặt ngoài, sau mới cất vào tủ lạnh.
Cơ chế lây truyền của nCoV là đường hô hấp theo hình thức giọt bắn nên nguy cơ lây lan vẫn là tiếp xúc gần, trong không gian kín, do tay tiếp xúc với vật dụng có dính virus rồi đưa lên mũi, miệng, mắt. Vì vậy khi hàng quán mở lại bán tại chỗ, tụ tập đông người sẽ gây ra nhiều nguy cơ lây mắc Covid-19. Đặc biệt trong mùa lạnh, các cửa hàng đóng kín, khách hàng ngồi trong không gian hẹp, bí, độ ẩm cao... lại càng tăng nguy cơ lây nhiễm.
Với nhà hàng, để mở lại an toàn, điều đầu tiên là phòng ốc cần thông thoáng khí. "Các biện pháp lưu thông khí rất quan trọng, giúp ngăn chặn nCoV lây lan", ông Phu nói. Thường xuyên vệ sinh cơ sở và mở cửa thông thoáng các phòng, cửa chính. Giữ cửa ra vào và cửa sổ mở, có thể sử dụng quạt để cải thiện thông gió. Tăng lượng không khí ngoài trời đến công suất tối đa.
Vấn đề thông thoáng khí cũng được bác sĩ Nguyễn Hồng Hà (Phó Chủ tịch Hội truyền nhiễm) nhấn mạnh nhiều lần. Ông cho rằng thông thoáng là biện pháp hiệu quả hơn hết. Nhiều nghiên cứu khẳng định nCoV lây rất nhanh trong không khí, đặc biệt ở môi trường kín. Trong môi trường lưu thông không khí kém như phòng kín, khoang máy bay, ôtô, phòng tại bệnh viện, hội trường, quán bar, karaoke... những giọt bắn bay lơ lửng trong không khí, không có lối thoát. Chúng có thể tích tụ nhanh chóng, tương tự khói thuốc lá, thành nồng độ đặc dần, hệ quả là người trong môi trường đó có khả năng nhiễm bệnh rất cao.
"Vì vậy, thông thoáng khí là biện pháp tiêu diệt nCoV về lâu dài. Các nhà hàng muốn giảm nguy cơ lây nhiễm khi mở bán tại chỗ cần thông thoáng khí tối đa", ông Hà nói.
Ngoài thông thoáng khí, theo ông Phu, quán ăn, nhà hàng cần thường xuyên khử khuẩn các bề mặt như tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, nút thang máy, điện thoại, bàn ghế, cốc chén... Tất cả các thiết bị dùng chung và đồ dùng phục vụ phải được làm sạch và khử trùng hoặc thay thế thường xuyên. Tất cả khăn ăn hoặc khăn trải bàn có thể tái sử dụng sau khi tiếp khách hàng cần được giặt sạch.
Làm sạch thường xuyên các bề mặt thường chạm vào trong phòng vệ sinh, ví dụ: bàn cầu, tay nắm cửa, tay cầm quầy hàng, bồn rửa, máy rút khăn giấy, máy rút xà phòng... Thực hiện các quy trình để tăng cường làm sạch và khử trùng trong nhà bếp khu vực. Tránh tất cả các bề mặt tiếp xúc với thực phẩm khi sử dụng chất khử trùng.
Tại nhà hàng, ở mỗi cửa ra vào có yêu cầu khách hàng quét mã QR để thuận tiện truy vết tìm FO. Tại các bàn nên có vách ngăn. Đặc biệt nên có vách ngăn tại những nơi như máy tính tiền, quầy bar, quầy tiếp tân và khu vực khác khó duy trì khoảng cách vật lý tối thiểu 2 mét. Các bàn cũng nên bố trí cách nhau hai mét, khuyến khích ngồi ngoài trời.
Nên cân nhắc chia tách các nhóm từ 8 người trở xuống thành nhiều bàn để đảm bảo không tụ tập đông người. Nếu bố trí được những người cùng nhóm ngồi cùng với nhau thì càng tốt, hạn chế tiếp xúc các nhóm người lạ với nhau. Ở những cơ sở có kèm khu vui chơi, nên xem xét việc hạn chế hoặc tạm dừng các hoạt động tương tác đông người như khu giải trí cho trẻ em, sàn nhảy và karaoke...
Với nhà hàng đồ ăn tự phục vụ, chẳng hạn như tiệc tự chọn, cần cung cấp nước rửa tay cho khách hàng. Nhân viên phải sử dụng mặt nạ hoặc kính chắn giọt bắn, cùng với đó, khuyến khích khách hàng sử dụng.
Thúy Quỳnh