Sau vụ tai nạn xe đón dâu đâm vào xe container sớm 30/7 tại Quảng Nam, nhiều người đặt câu hỏi tại sao xe container đã giảm tốc độ xuống còn 51 km/h, xe khách không bị vò nát, song vẫn có 13 người tử vong, 4 người thương nặng?
Theo một số chuyên gia, dựa trên định luật Newton và định luật bảo toàn năng lượng, khi xảy ra va chạm, theo quán tính xe dừng lại thì người ngồi trên xe vẫn lao về phía trước. Với công thức F = ma, trong đó a là gia tốc (m/s), m là khối lượng người (kg), nếu người 50 kg thì lực tác động F là m.a.
Với hai xe chạy ngược chiều, giả sử vận tốc tương đương, thời gian va chạm là 0,1 giây thì lực va đập khoảng 15.000 Newton (tương đương 1,5 tấn). Còn va chạm xảy ra trong 1/100 giây thì lực tác động tương đương 15 tấn đè lên người, bằng rơi từ tòa nhà cao 45m xuống đất.
Tương tự tốc độ càng cao, số người trên xe càng nhiều thì động năng càng lớn và lực va chạm càng mạnh.
Tiến sĩ vật lý Nguyễn Văn Khải cho rằng, khi ôtô di chuyển ở tốc độ 50 km/h và phanh gấp thì lực quán tính sẽ đẩy người ngồi trên xe về phía trước với tốc độ tương tự. Khi đó đầu sẽ lao về trước tốc độ mạnh nhất (40 km/h), ngực (30 km/h).
Theo tính toán này, nếu người ngồi trên xe không thắt dây an toàn thì việc va đập vào kính chắn gió, vô lăng, bảng táp lô, ghế phía trước... với vận tốc và lực rất mạnh. Đây là lý do nhiều người bay về phía trước khi xe gặp tai nạn. Với những va chạm này, nguy cơ bị chấn thương nghiêm trọng hoặc tử vong là rất lớn.
Nếu thắt dây đai an toàn đúng quy cách, các dây đai sẽ truyền phần lớn lực dừng thông qua các phần trên cơ thể, như: khung xương chậu, xương sườn, vai. Lực này tác động vào nhiều điểm trên cơ thể nên không gây nhiều tổn thương và sẽ giảm được phần lớn tác hại.
Không thắt dây đai an toàn, người ngồi sau gây nguy hiểm cho chính mình và cả lái xe. Ảnh minh họa. |
Như vậy ngay cả khi ngồi ghế phía sau cũng không nên bỏ qua dây an toàn. Bởi khi xảy ra tai nạn, dây đai an toàn sẽ đóng vai trò loại bỏ động năng giống như khi người lái đạp chân phanh. Trường hợp này, người ngồi phía sau không chủ động được vận tốc nên dây đai an toàn sẽ giúp giải phóng động năng nhờ kéo ngược lại.
Theo thống kê của Nhật Bản, 91% người giữ được mạng sống trong các vụ tai nạn lật xe nếu thắt dây đai an toàn. Đối với trường hợp đâm va mạnh thì tỷ lệ giữ được mạng sống là 75%.
Ở châu Âu, việc đeo dây đai an toàn có thể giảm nguy cơ tử vong đến 40% và số liệu thống kê ở một số nước khác cho thấy việc sử dụng dây đai an toàn làm giảm 50% nguy cơ tử vong cho những người ngồi ở hàng ghế đầu tiên.