Vi phạm quyền tác giả thu tiền tỉ, bị phạt chỉ vài triệu

 

Hội nghị tổng kết, đánh giá việc thực hiện nghị định 131 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về quyền tác giả, quyền liên quan kéo dài hơn 3 tiếng đồng hồ, với sự tham dự của đại diện Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng các sở, ban, ngành, các luật sư và nhiều đơn vị liên quan.

Theo đại diện Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM, từ năm 2014 đến nay, các lực lượng kiểm tra liên ngành trên địa bàn thành phố đã kiểm tra 445 tổ chức, cá nhân có vi phạm tại nghị định. Tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính là 8.164.800.000 đồng.

Tuy nhiên, vẫn có khó khăn, vướng mắc khi áp dụng trên thực tế đối với hành vi vi phạm trong các lĩnh vực điện ảnh, văn học, nghệ thuật... 

Một là vì quá phức tạp, hiếm khi chủ thể quyền tác giả làm đơn kiến nghị yêu cầu giải quyết; hai là thanh tra sở không có thẩm quyền tạm giữ "hàng hóa" để yêu cầu giám định, khó xử lý.

Theo Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC), nghị định 131 thực hiện đến nay đã 10 năm, có những hạn chế cần được sửa đổi, bổ sung.

Đặc biệt, mức xử phạt hành chính đối với hành vi xâm phạm quyền tác giả không còn phù hợp. Một số hành vi vi phạm nghiêm trọng nhưng mức phạt tiền còn thấp, không đủ răn đe.

Trong lĩnh vực biểu diễn, quy định phạt tiền từ 5 - 10 triệu đồng đối với hành vi biểu diễn trực tiếp tác phẩm trước công chúng mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả là quá thấp so với doanh thu các chương trình (từ vài tỉ đến vài chục tỉ đồng). 

Những năm gần đây, số vụ việc vi phạm ở lĩnh vực biểu diễn mà VCPMC phát hiện lên tới hàng trăm chương trình.

Trên môi trường kỹ thuật số, quy định phạt tiền từ 15 - 30 triệu đối với hành vi truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả cũng còn quá thấp.

Đại diện VCPMC đề xuất cần tăng mức xử phạt cao hơn nhiều lần mức phạt hiện tại, đồng thời có thêm các hình thức xử phạt bổ sung và khắc phục hậu quả để ngăn chặn tái phạm.

Đại diện Văn phòng luật sư Phan Law, luật sư Phan Hữu Tuấn đồng tình đề xuất cần tăng mức xử phạt đối với các vi phạm về quyền tác giả tùy theo từng hành vi cụ thể.

Trên mạng xã hội, các hành vi vi phạm được phân ra thành nhiều loại như recorded (sao chép và đăng tải lại), live streaming (tiếp sóng và tác phát sóng), review phim (cắt xén, thay đổi nội dung tác phẩm)... Các hành vi xâm phạm ngày càng phổ biến, nhanh nhạy.

Tùy từng hành vi, chủ thể quyền có thể đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét và xử lý. Đồng thời, cần có quy định cụ thể trách nhiệm của các đơn vị cung cấp dịch vụ trung gian, đặc biệt là mạng xã hội đối với các hành vi vi phạm quyền tác giả, quyền liên quan.