'Chặng cuối' - giá trị của lòng bao dung

 Chặng cuối (Home Stretch) là tiểu thuyết thứ ba của Graham Norton, xuất bản năm 2020, đoạt Giải thưởng sách Ireland và thuộc top bán chạy của tờ The Sunday Times. Hồi cuối tháng 7, bản dịch tiếng Việt do Hắc Long thực hiện được San Hô Books kết hợp Nhà xuất bản Thanh niên phát hành. Tác phẩm sử dụng lối kể chuyện đa lớp, mở đầu bằng một tình huống gây tò mò, từ đó dần hé mở những bí mật, nỗi đau của nhân vật.

Tại thị trấn Mullinmore (Ireland) năm 1987, tai nạn xe hơi diễn ra một ngày trước đám cưới của Bernie Bradley và Michael Hegarty, khiến họ thiệt mạng, thêm một người bị thương tật vĩnh viễn, chỉ Connor Hayes và Martin Coulter sống sót. Connor Hayes nhận mình là người cầm lái, bị tuyên án treo.

Connor phải lang bạt từ Anh sang Mỹ để trốn tránh điều tiếng, từng bị bạn cùng nhà đuổi đi vì là người đồng tính. Ở quê nhà, Martin kết hôn Ellen - em gái của Connor. Sau hơn 20 năm, Connor gặp con trai của Ellen ở Mỹ, quyết định đối diện quá khứ và kết nối lại với gia đình. Lúc này, Ellen cũng biết Martin - chồng cô mới là người lái xe gây tai nạn. Sau thời gian tranh cãi, hai người ly dị.

Sự thật được làm rõ, Connor quay lại quê hương, đoàn tụ bố mẹ, được gia đình chấp thuận giới tính thật. Năm 2019, anh gặp lại Martin trong đám cưới của cháu trai. Đối diện lời xin lỗi của Martin, Connor chỉ cười rồi gạt đi.

Tiểu thuyết đào sâu góc khuất nội tâm của các nhân vật, đề cập nỗi đau về bản dạng giới trong mối quan hệ cá nhân và xã hội qua góc nhìn tôn trọng của tác giả. Sau cùng, ấn phẩm tôn vinh giá trị của lòng vị tha, bao dung.

Nhà văn Norton thành công trong việc xây dựng những nhân vật có tâm lý phức tạp, như Connor Hayes - người có nhiều bí mật phải trốn tránh, hay các thành viên trong gia đình anh, từ đó đưa góc nhìn đa chiều về các bi kịch ảnh hưởng lên những cá thể khác nhau thế nào.

Tác phẩm nhận nhiều lời khen từ giới phê bình và độc giả quốc tế. Nhà báo Darragh McManus nhận xét Chặng cuối như ''một bức thư tình được Norton gửi gắm tới quê hương - những con người và nơi chốn đã tạo nên bản thân ông, cả tốt đẹp lẫn xấu xa''. Theo Darragh McManus, tác giả không đánh bóng những điều tồi tệ chung và riêng, đồng thời cảm nhận nỗi phức tạp bên trong con người, trân trọng, tôn vinh mặt tích cực của xã hội Ireland xưa và nay.

Tạp chí Booklist khẳng định: ''Norton có tài trong việc diễn tả đời sống mãnh liệt, đầy sầu cảm vùng tỉnh lẻ Ireland, nơi bí mật chỉ lộ diện lúc bắt buộc và kể cả khi thế, vẫn không hoàn toàn tự do hiển lộ. Các nhân vật sống động của ông cuốn hút độc giả dõi theo áng văn trầm lắng, giàu cảm xúc này''.

Graham Norton, tên thật Graham William Walker, 61 tuổi, ở vùng ngoại ô Dublin, Ireland, là MC, phát thanh viên, diễn viên kiêm nhà văn. Thử sức với nghiệp viết từ lâu nhưng năm 2016 ông mới xuất bản cuốn tiểu thuyết đầu tiên.

Truyện của Norton mang màu sắc bí ẩn, gắn liền chủ đề về xu hướng tính dục và nỗi đau liên thế hệ trong các gia đình vùng tỉnh lẻ Ireland. Một số tác phẩm nổi bật của ông là Còn giữ (Holding), Người giữ nhà (A keeper), Mái ấm vĩnh hằng (Forever Home).

Phương Linh