"Tôi tuyên bố ân xá đối với tất cả tội danh cấp độ liên bang trước đây về hành vi tàng trữ cần sa đơn thuần", Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 6/10 tuyên bố.
Giới chức Mỹ cho biết lệnh ân xá sẽ tác động đến khoảng 6.500 trường hợp từng bị tuyên án theo các quy định liên bang về cần sa. Lệnh ân xá sẽ được mở rộng đến hàng nghìn người khác ở thủ đô Washington.
Ông không kêu gọi phi hình sự hóa toàn diện trong vấn đề sử dụng và tàng trữ cần sa. Lãnh đạo 79 tuổi cho rằng chính quyền các cấp cần duy trì những giới hạn hiện hữu về vận chuyển, quảng bá và mua bán cần sa đối với công dân vị thành niên.
Ông Biden nhấn mạnh vào khía cạnh cần sa được tàng trữ ở mức độ cá nhân. Ông lưu ý nhiều cơ quan y tế chính phủ thống kê ít nhất 18% dân số Mỹ vào năm 2019 từng sử dụng cần sa, với các mục đích khác nhau. Vào thời điểm đó, một số bang tại Mỹ đã hợp pháp hóa cần sa phục vụ nhu cầu y tế lẫn giải khuây.
Ông chỉ đạo thêm Bộ Y tế và Bộ Tư pháp Mỹ cân nhắc xác định lại liệu cần sa nên tiếp tục thuộc nhóm chất nguy hiểm hay không. Các quy định liên bang đang xếp cần sa vào cùng nhóm với những chất ma túy nguy hiểm khác như heroin và LSD (thuốc gây ảo giác). Nhóm chất ma túy này còn bị xếp cao hơn các loại chất gây nghiện tổng hợp thế hệ mới như thuốc giảm đau fentanyl và ma túy đá.
Tổng thống Mỹ kêu gọi chính quyền các bang tiếp bước quyết định của chính phủ liên bang. Ông cho rằng mọi thống đốc cần có lệnh ân xá tương tự đối với các tội danh tàng trữ cần sa trong luật mỗi bang. Ông nhấn mạnh "không ai đáng bị cho ngồi tù", dù là cấp liên bang hay cấp bang, chỉ vì sở hữu cần sa.
Lệnh ân xá được công bố đột ngột qua video và văn bản trên các kênh thông tin của Nhà Trắng. Giới quan sát cho rằng bước đi này của ông Biden có thể tạo tác động đáng kể cả về pháp lý lẫn chính trị.
Tổng thống Mỹ quyết định nhắm vào xu hướng ủng hộ phi hình sự hóa hành vi tàng trữ cần sa cá nhân, vốn đang lan rộng tại nhiều bang Mỹ, ngay trước thềm bầu cử giữa kỳ. Đảng Dân chủ của ông đang bị đánh giá là khó giữ được thế đa số tại lưỡng viện sau ngày bỏ phiếu 8/11.
Thông qua sắc lệnh, ông Biden đồng thời đáp ứng một trong những cam kết then chốt với cử tri da màu. Nhiều nhà hoạt động về quyền bình đẳng tư pháp dành cho người da màu cho rằng quá trình thực thi các điều luật về cần sa có xu hướng nhắm vào cộng đồng thiểu số nhiều hơn người da trắng.
Tổng thống Biden cũng thừa nhận các bản án về tàng trữ cần sa ở cấp độ liên bang chủ yếu liên quan đến người da màu. Những rắc rối pháp lý và thời gian thực hiện án tù khiến cộng đồng thiểu số thêm thiệt thòi khi khó tìm việc làm hay nâng cao học vấn.
Thanh Danh (Theo AFP)