Tàu NASA vượt qua '7 phút kinh hoàng', đáp thành công xuống sao Hỏa

Tàu InSight hạ cánh xuống sao Hỏa. Ảnh: NASA.

Trạm đổ bộ InSight của Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) tiếp đất an toàn trên bề mặt sao Hỏa, đánh dấu lần lần đầu tiên hạ cánh thành công xuống hành tinh đỏ từ khi robot thăm dò Curiosity tới đây hồi tháng 8/2012, theo Live Science. Tín hiệu xác nhận InSight tiếp đất truyền về Trái Đất lúc 2h53 ngày 27/11 theo giờ Hà Nội, làm dấy lên những tiếng reo hò mừng rỡ và thở phào nhẹ nhõm từ các thành viên trong nhóm và nhà chức trách NASA ở Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực (JPL), nơi giám sát phi vụ InSight.

Tuy nhiên, sớm nhất là 8h35 sáng nay, các thành viên trong nhóm mới biết InSight có triển khai thành công tấm pin mặt trời hay không. Nếu thất bại trong việc mở các tấm pin, trạm đổ bộ sẽ không thể tồn tại, chưa tính tới thăm dò cấu tạo bên trong sao Hỏa, mục tiêu chính của phi vụ  trị giá 850 triệu USD.

Khoảng thời gian chờ đợi kéo dài này là không thể tránh khỏi. Hơn 5 tiếng sau khi InSight tiếp đất, tàu vũ trụ quay quanh quỹ đạo Mars Odyssey của NASA mới ở đúng vị trí để truyền tín hiệu xác nhận về ban kiểm soát phi vụ, NASA cho biết. Nếu các tấm pin mở ra theo đúng kế hoạch, InSight sẽ góp mặt trong nhóm ít ỏi những tàu vũ trụ đáp xuống sao Hỏa. Có chưa đến 40% tổng số phi vụ sao Hỏa tới đích thành công trong những thập kỷ qua, dù quay quanh quỹ đạp hay hạ cánh xuống bề mặt hành tinh.

InSight khởi hành ngày 5/5 từ căn cứ không quân Vandenberg ở California. Đây là lần cất cánh đầu tiên của một phi vụ liên hành tinh từ bờ Tây nước Mỹ. InSight bay trên lưng tên lửa Atlas V cùng với hai vệ tinh nhỏ cỡ chiếc valy tên MarCO-A và MarCO-B. Hai vệ tinh này đang trên đường bay tới sao Hỏa trong 6,5 tháng qua. Bộ đôi MarCO nằm trong phi vụ trị giá 18 triệu USD nhằm chứng minh tàu vũ trụ mini có thể khám phá vũ trụ sâu. MarCO-A và MarCO-B cũng đóng vai trò quan trọng, giúp truyền dữ liệu từ InSight tới ban kiểm soát phi vụ ở JPL.

Tàu InSight tiến vào bầu khí quyển mỏng của sao Hỏa với vận tốc khoảng 19.800 km/h ở góc tiếp xúc chính xác 12 độ. Nếu bay thoải hơn, tàu sẽ bắn vào không gian sâu. Nếu bay dốc hơn, tàu sẽ bị cháy rụi.

Khi lao qua khí quyển, tấm chắn nhiệt của tàu phải chịu nhiệt độ khoảng 1.500 độ C, đủ nóng để làm chảy thép. Lực cản không khí khiến InSight bay chậm hơn nhiều, gấp khoảng 1,7 vận tốc âm thanh ở điểm triển khai dù hạ cánh. Không lâu sau, InSight  khai hỏa các động cơ đẩy cỡ nhỏ để giảm tốc thêm, cuối cùng đáp xuống một đồng bằng bằng phẳng ở xích đạo tên Elysium Planitia  với vận tốc khoảng 8 km/h.

Tất cả quá trình trên diễn ra chỉ trong 6,5 phút. Đó là tổng thời gian InSight bay qua khí quyển sao Hỏa, từ lúc gia nhập bầu khí quyển tới khi tiếp đất. Quá trình đổ bộ của tàu hơi ngắn hơn một chút so với "bảy phút kinh hoàng" của robot thăm dò Curioty, sử dụng hệ thống sky crane vận hành bằng tên lửa, đưa robot tiếp đất nhờ dây cáp.