Omicron chồng chất gánh nặng lên nhiệm kỳ Biden

 "Giữa đại dịch, chính quyền Biden đã đưa người Mỹ đến trạng thái có thể thoải mái gặp gỡ gia đình, bạn bè, đi mua sắm, xem phim và làm những điều để đưa cuộc sống bình thường trở lại", Patti Solis Doyle, chiến lược gia đảng Dân chủ từng sát cánh cùng Joe Biden trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2008, nói. "Tôi nghĩ ông ấy chưa được ghi nhận đúng mức về công lao đó".

Kể từ khi lên nắm quyền hồi tháng 1, Tổng thống Biden đang đứng trước rất nhiều khó khăn. Tỷ lệ ủng hộ ông liên tục giảm, một đồng minh thân cận thua trong cuộc bầu cử thống đốc bang Virginia, đảng Dân chủ đối mặt nguy cơ mất quyền kiểm soát lưỡng viện quốc hội sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022.

Biden gần đây đã gặt hái một số thành công trong lĩnh vực lập pháp, khi luật cơ sở hạ tầng 1.200 tỷ USD được thông qua và dự luật Xây lại Tốt hơn trị giá 1,7 nghìn tỷ USD cũng nhiều khả năng sẽ vượt được ải quốc hội. Tuy nhiên, những thành công đó chưa được chuyển hóa thành kết quả tích cực trong các cuộc thăm dò dư luận.

Các cố vấn Nhà Trắng tin tưởng rằng tất cả những điều này sẽ thay đổi khi Covid-19 bị đẩy lùi. Niềm tin này dường như là lý do Biden đưa ra hai thông điệp khá mâu thuẫn khi biến chủng Omicron xuất hiện: cần cảnh giác cao với đại dịch, nhưng nên tiếp tục cuộc sống bình thường.

Sự tương phản này được thể hiện khá rõ nét khi Biden phát biểu về biến chủng Omicron hôm 29/11, xung quanh là những món đồ trang trí Giáng sinh ở Nhà Trắng. Hình ảnh này như lời nhắc nhở rằng mùa lễ hội đang đến rất gần, trong khi người Mỹ thấp thỏm chờ đợi thông tin rõ ràng hơn về mối đe dọa từ biến chủng mới.

Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu về chủng Omicron tại Nhà Trắng, thủ đô Washington hôm 29/11. Ảnh: NY Times.

Ngày 30/11, Biden tới Minnesota, bang có tỷ lệ nhiễm nCoV cao thứ ba ở Mỹ, để quảng bá về kế hoạch cơ sở hạ tầng 1.200 tỷ USD, trong nỗ lực hướng sự chú ý của dư luận vào chương trình nghị sự xã hội mới, thay vì nỗi lo sợ chưa có căn cứ về Omicron. Tại đây, ông tiếp tục đưa ra quan điểm rằng cuộc sống có thể trở lại yên bình như trước đại dịch.

"Tôi hy vọng đây không phải là bình thường mới", ông nói khi được hỏi liệu Mỹ có nên quen với ý tưởng các biến chủng mới và những biện pháp hạn chế đi lại sẽ thỉnh thoảng xuất hiện hay không.

Tuy nhiên, Biden thêm rằng điều này phụ thuộc rất nhiều vào tỷ lệ tiêm chủng cao, mục tiêu mà chính quyền của ông vẫn vấp nhiều trở ngại.

"Tôi mong trạng thái bình thường mới là mọi người đều chấp nhận vaccine và tiêm liều tăng cường để giảm số người chưa được bảo vệ xuống thấp đến mức chúng ta không còn thấy virus lây lan", ông nói.

Nhưng mong muốn này của Biden không dễ dàng đạt được, trong bối cảnh xã hội Mỹ chia rẽ như hiện nay. Các đồng minh của ông đổ lỗi cho phe Cộng hòa đã cản trở mục tiêu tiêm chủng bằng cách thúc đẩy cuộc chiến văn hóa chống lại vaccine.

Tuy nhiên, họ thêm rằng Tổng thống Biden cũng gặp nhiều khó khăn khi vừa phải thúc đẩy tầm nhìn dài hạn của mình, đặc biệt về đạo luật cơ sở hạ tầng và chi tiêu xã hội, đồng thời phải giải quyết nỗi lo trước mắt của người dân về biến chủng mới.

"Tôi từng nghĩ rằng Covid-19 sẽ gần giống như bệnh bại liệt. Nó là một căn bệnh khủng khiếp, nhưng khi mọi người tiêm chủng, nó sẽ biến mất", Tina Smith, thượng nghị sĩ đảng Dân chủ, người đi cùng Biden trong chuyến thăm bang Minnesota, nói.

"Nhưng giờ chúng tôi nhận ra Covid-19 không phải như vậy. Nó sẽ trở thành bệnh đặc hữu và có thể càng ít nghiêm trọng hơn theo thời gian", Smith nói, thêm rằng tiêm chủng và tiêm tăng cường là cách tốt nhất để sống chung với virus.

Omicron xuất hiện đúng vào thời điểm Biden đang nỗ lực thúc đẩy các đạo luật mà ông đã xây dựng để trình quốc hội thông qua. Khi phát biểu ở Minnesota, Biden đứng trước một chiếc xe tải với biểu ngữ màu xanh lớn có nội dung "luật cơ sở hạ tầng lưỡng đảng".

Trong diễn văn này, ông chỉ đề cập ngắn gọn về Covid-19. "Chúng ta sẽ tiếp tục chiến đấu để vượt qua nó như chúng ta đã làm với biến thể Delta. Chúng ta sẽ duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế lịch sử", ông nói.

Biden dành phần lớn thời gian phát biểu để nhấn mạnh vào luật cơ sở hạ tầng, nói nó sẽ mang tới Internet tốc độ cao cho cả nước và thay thế đường ống dẫn nước bằng chì ở các bang như Minnesota. "Chúng ta sẽ xây dựng lại nền kinh tế đất nước từ cấp độ thấp nhất đến cấp trung", Biden nói.

Ro Khann, nghị sĩ đảng Dân chủ của bang California, cho rằng cơ sở hạ tầng là "khoản đầu tư dài hạn rất quan trọng", nhưng cảnh báo rằng Tổng thống cũng cần cho người Mỹ thấy rằng các nhu cầu cấp bách nhất của họ không bị lãng quên.

"Chúng ta cần nói đến hai nhu cầu cấp thiết nhất trong tâm trí người Mỹ: mối đe dọa mà Covid-19 gây ra, cũng như những thách thức mà người Mỹ phải đối mặt khi giá cả leo thang và chuỗi cung ứng bị gián đoạn", ông nói.

Một số đồng minh của Biden nói cử tri sẽ không đổ lỗi cho Tổng thống vì các biến chủng mới và đại dịch kéo dài, vì cho rằng người Mỹ đang dần quen với những rủi ro mà Covid-19 đem tới và học cách sống chung với nó.

"Tôi không nghĩ người Mỹ trách móc Tổng thống vì biến thể Omicron", John Anzalone, nhà thăm dò ý kiến của Biden trong cuộc tranh cử tổng thống, nói. "Người Mỹ cũng từng không đổ lỗi cho Trump vì Covid-19. Họ chỉ chê trách ông ấy vì không có kế hoạch xử lý nó".

Tuy nhiên, quan chức Nhà Trắng nhiều tuần gần đây nhận định chìa khóa để Biden lấy lại tỷ lệ ủng hộ trong các cuộc thăm dò là Covid-19 phải bị đẩy lùi nhanh chóng. Điều này sẽ mang lại cho ông một chiến thắng rõ ràng trong cuộc khủng hoảng y tế lớn nhất mà nước Mỹ phải đối mặt, cũng như cho phép ông có thời gian để tập trung vào những thành tựu khác.

Nhưng nếu cử tri vẫn thất vọng vì đại dịch kéo dài và sự xuất hiện của các biến chủng mới, Biden rất khó có thể thuyết phục cử tri tin tưởng và ủng hộ nhiều hơn cho gói cơ sở hạ tầng và chi tiêu xã hội của ông.

Người xếp hàng chờ xét nghiệm Covid-19 tại Manhattan, New York, Mỹ ngày 26/11. Ảnh: Reuters.

Biden đang nỗ lực để giảm thiểu tác động của Covid-19. Ngày 29/11, ông gặp các lãnh đạo doanh nghiệp để nói về nỗ lực gỡ bỏ rào cản của chuỗi cung ứng. Cuối tuần này, ông sẽ đến thăm Viện Y tế Quốc gia để công bố "chiến lược chi tiết" chống Covid-19 trong mùa đông năm nay.

Biden nói kế hoạch này sẽ giúp ngăn những rối loạn trong cuộc sống của người Mỹ, như lệnh phong tỏa trong giai đoạn đầu đại dịch, mà thay vào đó là tăng cường xét nghiệm, tiêm chủng.

Ông chủ Nhà Trắng cũng cố gắng nhắc nhở người Mỹ rằng cuộc sống của họ đã bị gián đoạn ra sao vào năm ngoái trước khi vaccine trở nên phổ biến, để cho thấy tình hình hiện tại được cải thiện rất nhiều.

"Một năm trước, Mỹ lúng túng trước chủng virus đầu tiên. Chúng ta đã gần như đánh bại nó và sau đó đối mặt với mối đe dọa lớn hơn nhiều: chủng Delta. Nhưng chúng ta đã hành động và giờ đây tỷ lệ tử vong vì Delta đã giảm", ông nói. "Chúng ta cũng sẽ vượt qua biến chủng Omicron bằng cách như vậy".

Ngày 25/11, nước Mỹ kỷ niệm lễ Tạ ơn với cuộc diễu hành Macy truyền thống, từng bị gián đoạn vào năm ngoái vì đại dịch. Chia sẻ với Al Roker, người dẫn chương trình lâu năm của sự kiện này, Biden nói: "Sau hai năm, chúng ta đã trở lại. Nước Mỹ đã trở lại. Không có gì là chúng ta không thể vượt qua, Al ạ", Biden nói.

Nhưng chỉ chưa đầy 24 giờ sau, ông tuyên bố lệnh cấm đi lại với loạt nước phía nam châu Phi, như một biện pháp đề phòng khi chờ đợi những thông tin cụ thể hơn về mức độ nguy hiểm của biến chủng Omicron.

Thanh Tâm (Theo Washington Post)