Hãy cùng điểm lại các đột phá khoa học lớn nhất trong 10 năm vừa qua theo bình chọn của tạp chí Science:
Vũ trụ học chính xác
Trong thập kỷ qua, các nhà nghiên cứu đã đúc rút được một công thức rất chính xác về các thành phần của vũ trụ cũng như những chỉ dẫn về sự kết hợp chúng. Cụ thể là, theo các nhà khoa học, vũ trụ bao gồm 4% vật chất thông thường, 23% vật chất tối và 73% năng lượng tối.
Những tiến bộ này đã biến ngành vũ trụ học thành một khoa học chính xác, với một lý thuyết tiêu chuẩn mà hiện còn rất ít chỗ trống cho các ý tưởng khác.
Siêu vật liệu
Bằng cách tổng hợp những vật liệu có tính quang học độc đáo, khác thường, các nhà vật lý đã khởi xướng một số cách thức mới nhằm định hướng và điều khiển ánh sáng, tạo ra những thấu kính chống lại mọi giới hạn cơ bản về sự phân giải. Họ thậm chí đã bắt đầu chế tạo các "áo choàng" theo phong cách phù thủy Harry Potter, có thể làm cho đối tượng mặc chúng trở thành vô hình trước mắt thường.
Bộ gen "tối"
Các nhà khoa học đã phát hiện thấy rằng, các gen chỉ chiếm 1,5% trong toàn bộ bộ gen. Phần còn lại của bộ gen, bao gồm cả các phân tử RNA nhỏ mã hóa và không mã hóa, cũng chứng tỏ vai trò quan trọng không kém các gen.
Các hành tinh ngoài Trái đất
Trong năm 2000, các nhà nghiên cứu mới chỉ biết tới 26 hành tinh ngoài hệ mặt trời của chúng ta. Nhưng đến năm 2010, con số này đã tăng vọt tới 502 hành tinh và vẫn đang không ngừng lớn thêm. Các nhà thiên văn học đang hy vọng có thể tìm thấy nhiều hành tinh giống Trái đất hơn trong vũ trụ khi có trong tay những công nghệ tân tiến hơn. Hiện tại, kích thước và quỹ đạo của những hành tinh lớn hơn, đã được khám phá đang tạo ra cuộc cách mạng trong sự hiểu biết của các nhà khoa học về cách thức hình thành và phát triển của các hệ thống hành tinh.
DNA cổ đại
Khám phá rằng "các phân tử sinh học" giống như collagen và DNA cổ đại có thể tồn tại hàng chục ngàn năm và cung cấp thông tin quan trọng về những cây cối, động vật và con người đã chết từ lâu, là một bước đột phá lớn đối với lĩnh vực cổ sinh vật học. Việc phân tích các cỗ máy thời gian nhỏ bé này hiện có thể tiết lộ những biển đổi để thích nghi về kết cấu mà bằng chứng về bộ xương đơn giản không thể cung cấp cho chúng ta, chẳng hạn như màu lông của một con khủng long hay cách những con voi ma mút lông lá chống chịu với cái lạnh như thế nào.
Nước trên sao Hỏa
Một nửa trong số hơn 10 sứ mệnh khám phá sao Hỏa trong thập kỷ qua đã cung cấp bằng chứng rõ ràng rằng, hành tinh đỏ từng chứa đựng đủ nước, trên bề mặt hoặc bên trong nó, để biến đổi việc hình thành đá và có thể duy trì cả sự sống. Số nước này có thể từng hiện diện trên sao Hỏa quanh thời điểm mà sự sống bắt đầu xuất hiện trên Trái đất. Ngày nay, trên sao Hỏa vẫn còn đủ độ ẩm để khuyến khích các nhà khoa học trên Trái đất nỗ lực tìm kiếm các vi khuẩn sống và hô hấp ở hành tinh này.
Tái lập trình tế bào
Trong thập kỷ qua, quan niệm rằng sự phát triển là con đường một chiều, đã có bước rẽ ngoặt bất ngờ. Hiện tại, các nhà nghiên cứu đã tìm ra cách để "tái lập trình" các tế bào phát triển đầy đủ thành những "tế bào vạn năng", lấy lại khả năng trở thành bất kỳ loại tế bào nào trong cơ thể. Kỹ thuật này đã được sử dụng để tạo ra các dòng tế bào từ các bệnh nhân mắc những chứng bệnh hiếm. Tuy nhiên, giới khoa học vẫn hy vọng phát triển được vật liệu thay thế, phù hợp về mặt di truyền cho các tế bào, các mô và các cơ quan.
Bộ gen tổng hợp microbiome
Một thay đổi lớn trong cách chúng ta nhìn nhận các vi khuẩn và virus lưu trú trong cơ thể người đã dẫn các nhà nghiên cứu tới khái niệm "microbiome" hay các bộ gen chung của cơ thể và những sinh vật khác sống trên hoặc bên trong nó. Do 90% của các tế bào trong cơ thể chúng ta thực sự là vi sinh vật nên các nhà khoa học đang bắt đầu hiểu rõ việc các gen vi khuẩn có khả năng tác động lớn đến mức độ nào đối với bao nhiêu năng lượng mà chúng ta hấp thu được từ thức ăn cũng như cách các hệ miễn dịch của chúng ta đối phó với những nhiễm trùng.
Sự viêm sưng
Cách đây không lâu, sự viêm sưng được biết đến như là "người bạn tri kỷ" đơn giản đối với cơ chế hàn gắn thương tổn của chúng ta, được hình thành trong khoảng thời gian ngắn để giúp các tế bào miễn dịch tái xây dựng những tổn thương mô do chấn thương hoặc nhiễm trùng gây ra. Tuy nhiên, hiện nay, các nhà nghiên cứu tin rằng, sự viêm sưng đó cũng là một động lực thúc đẩy phía sau các bệnh mãn tính, vốn cuối cùng sẽ giết chết gần như tất cả chúng ta, bao gồm những căn bệnh như ung thư, Alzheimer, tiểu đường, xơ vữa động mạch và béo phì.
Nghiên cứu sự biến đổi khí hậu
Trong vài trở lại đây, các nhà khoa học về khí hậu cuối cùng đã đồng thuận rằng, thế giới của chúng ta đang thực sự nóng lên và con người đứng đằng sau quá trình đó. Các nhà nghiên cứu cũng nhất trí rằng, những quá trình tự nhiên không có khả năng kiểm soát sự biến đổi khí hậu đó như họ từng nghi ngờ.
- Thanh Bình
Số người online:
Số người truy cập: