Mỹ đã chứng kiến giá xăng tăng vọt trong nhiều tháng qua. Đảng Dân chủ cho rằng điều này là do xung đột Ukraine, OPEC cắt giảm sản lượng, ảnh hưởng của đứt quãng chuỗi cung ứng hậu đại dịch và động thái tăng giá bán của các công ty dầu mỏ.
Hôm 31/10, Tổng thống Joe Biden chỉ trích ngành công nghiệp dầu mỏ "trục lợi từ chiến tranh" và đe dọa áp thuế mạnh tay với nguồn lợi nhuận của các công ty này.
Nhưng đảng Cộng hòa cho rằng chính ông Biden đã gây ra nỗi đau cho người tiêu dùng Mỹ bằng cách cắt giảm các dự án sản xuất dầu khí. "Chương trình nghị sự chống năng lượng của ông Biden đã phá hủy tính độc lập về năng lượng của Mỹ", các thành viên Cộng hòa ở Hạ viện Mỹ chỉ trích trên Twitter.
Tuy nhiên, dữ liệu phân tích năng lượng liên bang cho thấy một bức tranh khác.
Từ tháng 1/2021 tới cuối tháng 9, Bộ Nội vụ trong chính quyền ông Biden đã phê duyệt số dự án sản xuất dầu khí mới nhiều hơn 74% so với chính quyền Donald Trump, theo số liệu của Cục Quản lý đất đai Mỹ.
Sản lượng khí đốt tự nhiên của Mỹ đã đạt mức kỷ lục và dự kiến chạm ngưỡng cao nhất mọi thời đại vào năm tới. Sản lượng dầu sản xuất trong 20 tháng đầu nhiệm kỳ của ông Biden cao hơn 15% so với cùng kỳ của chính quyền Trump, theo số liệu của Cơ quan Thông tin Năng lượng.
"Tất cả cho thấy nước Mỹ vẫn là nhà sản xuất dầu và khí đốt tự nhiên hàng đầu thế giới như dưới thời Trump", Ben Lefebvre, nhà phân tích của Politico, cho hay.
Những số liệu này hoàn toàn trái ngược với những gì ông Biden đã cam kết khi tranh cử. Ông từng tuyên bố sẽ loại bỏ nhiên liệu hóa thạch ở Mỹ nhằm chống biến đổi khí hậu và nỗ lực chấm dứt hoạt động khoan dầu khí mới ở các vùng đất và biển thuộc sở hữu liên bang, theo Lefebvre.
Vào ngày đầu nhậm chức, ông Biden đã đình chỉ đường ống Keystone XL, được xây dựng để chuyển dầu của Canada tới duyên hải vịnh Mexico của Mỹ. Nhưng kể từ khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự ở Ukraine cuối tháng 2 khiến giá dầu thế giới tăng vọt, Nhà Trắng bắt đầu thay đổi quan điểm.
Ông Biden đã kêu gọi các công ty dầu mỏ đưa giàn khoan hoạt động trở lại và bơm thêm dầu ra thị trường. Ông Biden tháng trước thừa nhận mục tiêu tăng sản lượng dầu của Mỹ lên mức chưa từng có.
"Chúng tôi đang sản xuất 12 triệu thùng dầu mỗi ngày và đến cuối năm nay, chúng tôi sẽ sản xuất nhiều hơn một triệu thùng mỗi ngày so với thời điểm tôi nhậm chức. Chúng tôi đang hướng tới sản lượng dầu kỷ lục vào năm 2023", ông nói.
Ngành công nghiệp dầu mỏ Mỹ cho hay chính quyền ông Biden đã cấp nhiều giấy phép khai thác dầu khí hơn chính quyền Trump. Ông cũng quyết định mở kho Dự trữ Dầu Chiến lược, đưa hơn 200 triệu thùng dầu vào thị trường kể từ tháng 12 năm ngoái.
Nhiều thành viên Cộng hòa chỉ trích quyết định xả kho dầu dự trữ của ông Biden là nỗ lực để giúp đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa kỳ. Giá xăng đang là một trong những vấn đề được cử tri Mỹ quan tâm hàng đầu, khi cuộc bầu cử giữa kỳ sắp diễn ra.
Trong cuộc tranh luận tại Thượng viện Florida tháng trước, thượng nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio phàn nàn Mỹ đang "cầu xin" các quốc gia khác bơm thêm dầu mỏ và làm cạn kiệt kho dự trữ của chính mình để giúp các ứng viên Dân chủ trong cuộc bầu cử.
"Trữ lượng dầu của chúng tôi không phải để giúp ai đó giành chiến thắng bầu cử giữa kỳ. Nó dùng để giúp đất nước này trong trường hợp khẩn cấp", ông Rubio nói.
Vận may chính trị của Tổng thống Biden dường như gắn liền với giá xăng dầu. Cuộc thăm dò của Trung tâm Các vấn đề Cộng đồng AP-NORC cho thấy tỷ lệ ủng hộ dành cho ông Biden hồi phục từ mức 36% hồi tháng 7 lên 45% hồi tháng 9, trùng với đợt giảm giá xăng dầu.
Một phân tích của công ty nghiên cứu ClearView Energy Partners chỉ ra hai bang có thể quyết định quyền kiểm soát Thượng viện, gồm Nevada và Pennsylvania, rất nhạy cảm với giá năng lượng.
Tuy nhiên, bài toán khó với ông Biden là sản lượng dầu của Mỹ vẫn chưa trở lại mức trước đại dịch, với khoảng 13 triệu thùng mỗi ngày. Để thúc đẩy sản lượng dầu, ông Biden sẽ phải đề ra các chính sách dài hạn để tạo niềm tin cho các công ty dầu mỏ, bất chấp những cam kết chuyển đổi sang năng lượng tái tạo mà ông đưa ra trước đây.
"Chúng tôi đang cho các bạn sự chắc chắn hơn, vì vậy các bạn có thể hành động ngay bây giờ để tăng sản lượng dầu", ông gửi thông điệp tới các nhà sản xuất dầu mỏ Mỹ.
Thanh Tâm (Theo Politico, AP)