Nghịch cảnh giàu nghèo tại Zimbabwe

Trẻ em Zimbabwe. Ảnh: Worldpress

Vào tháng 7/2008, tỷ lệ lạm phát chính thức của Zimbabwe là 231 triệu phần trăm. Ngân hàng Trung ương nước này không đưa ra con số mới cập nhật. Nhưng một tổ chức tài chính độc lập đã tính toán con số lạm phát tại thời điểm hiện tại là 10 mũ 18 phần trăm.

Vào 2/2 vừa rồi, Ngân hàng Zimbabwe đã bỏ 12 chữ số 0 trên tờ tiền như là một biện pháp ngăn chặn lạm phát phi mã sau khi tờ tiền 100 nghìn tỷ chỉ mới được phát hành khoảng một tháng trước đó. Hồi giữa năm ngoái nước này cũng đã một lần bỏ đi 10 số 0.

Nhiều tổ chức tài chính đã nhận định rằng đồng tiền Zimbabwe đã hoàn toàn vô giá trị. Sau khi bỏ đi 12 chữ số 0 hồi tháng trước, Ngân hàng Trung ương nước này đã cho phép sử dụng đồng ngoại tệ trong giao dịch thương mại, song song với loại tiền mệnh giá mới.

Bác sĩ, y tá, giáo viên, quan chức hành chính địa phương đều đang vật lộn với đồng lương nghèo nàn và tiền thì liên tục mất giá. Những người dân bình thường của Zimbabwe đã hàng năm trời chưa được ngửi mùi thịt, mùi bánh mỳ và kể cả mùi gạo, chứ chưa nói đến việc đủ tiền để tổ chức một thứ gọi là sinh nhật. Cuộc khủng hoảng kinh tế kéo dài cả thập kỷ đã khiến cho đồng lương của các công nhân viên chức trở nên hầu như vô giá trị. Hiện có hơn 7 triệu nguời, hơn một nửa dân số đang cần viện trợ lương thực khẩn cấp. Hệ thống cấp nước thải, nước sạch đều đã hư hỏng, gây ra dịch bệnh hoành hành. Tháng 9/2008, dịch tả đã cướp đi sinh mạng của hơn 3.229 người.

Ngày 21/2 tới là ngày sinh của Mugabe, vị tổng thống già nhất châu Phi. Đại lễ long trọng sẽ được tổ chức một tuần sau đó tại Chinhoyi, quê hương ông. Buổi lễ năm ngoái đã từng được khẳng định là lớn hơn nhiều so với những năm trước đó. Lần này có vẻ người ta còn quyết tâm tổ chức to hơn nữa.

Ông Zhuwawo, Trưởng ban tổ chức cho biết: “Đây là một ngày quan trọng với toàn bộ người dân Zimbabwe để ghi nhớ công lao của người lãnh đạo vĩ đại, người anh hùng của châu Phi”. Ông nói thêm: “Chúng tôi có thể tự tin khẳng định rằng lễ sinh nhật năm nay sẽ hơn đứt những năm trước”.

Sinh nhật của Tổng thống Mugabe là một sự kiện tầm cỡ quốc gia. Vào ngày này, các công ty từ tư nhân đến quốc hữu, từ những viên chức lương không đủ ăn đến những người nông dân đang nằm chờ viện trợ lương thực của Liên hợp quốc, đều có nghĩa vụ đóng góp “sức của”. Patrick Zhuwawo, cháu trai của Tổng thống cho biết Đảng Zanu-PF của ông Mugabe đang đặt mục tiêu quyên góp được 300.000 USD để chi cho đồ ăn thức uống.

Do tiền mặt trong nước đang mất giá trầm trọng, người dân có thể quyên góp bằng bất cứ thứ gì, từ dê, bò, và cả lợn. Người nào có nhã ý đóng góp bằng tiền bạc, sẽ được đề nghị gửi 45.000 đến 55.000 đôla Mỹ vào tài khoản ngân hàng của một tổ chức thuộc Đảng Zanu (PF).

Danh sách cho ngày đại lễ bao gồm 2.000 chai champagne Moët & Chandon và 61 Bollinger, 500 chai Johnny Walker Blue và rượu Chivas 22 năm, 8.000 con tôm hùm; 100kg tôm hoàng đế; 4.000 phần trứng cá muối, 8.000 hộp sôcôla Ferrero Rocher, 3.000 con vịt và còn nhiều thứ khác nũa. Danh sách còn kèm theo một tái bút: “Không dùng gạo mealie". Đây là lương thực phổ biến (nếu có đủ tiền mua) của người dân Zimbabwe. Cho đến những ngày này thì kể cả gạo mealie cũng trở thành mặt hàng cực xa xỉ với tuyệt đại đa số người dân.

Các nhà ngoại giao nước ngoài và nhân viên cứu trợ Liên hợp quốc đang làm việc tại đây đã suýt ngất khi đọc bản danh sách. Một người nói: “Những người dân bình thường Zimbabwe còn chưa biết hình dáng con tôm hùm nó như thế nào”.

Raymond Majongwe, Tổng thư ký Hiệp hội giáo viên Zimbabwe PTUZ nói: “Bác sĩ, y tá, giáo viên, quan chức hành chính địa phương đều đang vật lộn với đồng lương nghèo nàn. Khoản tiền tổ chức sinh nhật nên dành để đáp ứng những nhu cầu tối thiểu của người dân Zimbabwe trên khắp đất nước”.

Lễ sinh nhật 2 năm trước có sự tham dự của 20.000 người tại sân bóng đá Mboka, thành phố Gweru, và được tường thuật trực tiếp trên sóng quốc gia. Trong dịp đó Tổng thống đã đọc một bài diễn văn lên án tình dục đồng tính.

Lễ sinh nhật xa hoa này chỉ diễn ra một tháng sau khi bà Grace, phu nhân 43 tuổi của tổng thống, trở về từ Đông Á trong chuyến du lịch trị giá 92.000 USD. Grace được mệnh danh là đệ nhất mua sắm tại Zimbabwe. Bà đã từng đánh một phóng viên nước ngoài và đòi tịch thu máy ảnh khi anh này chụp hình bà rời khỏi khách sạn sang trọng Shangri-La tại Hong Kong. Theo anh phóng viên, đệ nhất phu nhân của Zimbabwe lúc đó đang đeo một cái túi Jimmy Choo trị giá khoảng 2.000 Franc, ở trong khách sạn cùng tùy tùng với giá 2.000 Franc một ngày.

Thanh Bình (theo Timesonline, Inthenews)