Gián điệp kinh tế Trung Quốc khiến Mỹ đau đầu

Ken Lieberthal thuộc Viện Brookings thường xuyên đến Trung Quốc công tác. Ông đến Trung Quốc mỗi năm khoảng mười lần để tư vấn kinh doanh, gặp gỡ các học giả ở trường đại học và đôi khi có các cuộc gặp với quan chức chính phủ.

Cũng giống như nhiều người, trong các chuyến công tác, Lieberthal luôn mang theo các thiết bị điện tử để tiện cho công việc. Tuy nhiên, Lieberthal cũng thừa nhận ông cẩn thận hơn nhiều thương gia khác. Lieberthal đã có cuộc trao đổi với Rachel Martin, người dẫn chương trình cuối tuần “All Things Considered” trong vai trò khách mời của chương trình này.

“Trước mỗi chuyến đi công tác, điều đầu tiên tôi làm là mượn một chiếc máy tính. Sau đó xóa tất cả các dữ liệu trong USB trước khi tôi mang đi. Vì thế những thiết bị này hoàn toàn rỗng,” Lieberthal nói.

Sau đó Lieberthal ngắt kết nối Wi-Fi và các chức năng Bluetooth, lập các bộ lọc email và một mạng ảo riêng (VPN). Đó là tất cả những việc ông phải làm trước mỗi chuyến đi. Trong thời gian công tác ở Trung Quốc, ông luôn mang theo chiếc điện thoại di dộng BlackBerry bên mình, không bao giờ dùng Internet không dây khi ổ USB còn cắm vào và ông cũng cố gắng che các ngón tay khi gõ mật khẩu máy tính.

Khi Lieberthal trở về từ chuyến công tác, mọi thứ lại được xóa và dọn sạch.

Tại sao ông phải đề phòng hết sức cẩn thận như thế? Lý do rất đơn giản: gián điệp. Cụ thể hơn, đó là gián điệp mạng.

Thế giới bí ẩn của gián điệp kinh tế vẫn tồn tại thậm chí là nhộn nhịp. Tuần này, báo chí Mỹ cho biết Ủy ban tình báo của Hạ viện Mỹ sẽ mở cuộc điều tra xem liệu các công ty điện tử hoạt động tại Mỹ có phải là một nguy cơ đối với an ninh nước này hay không. Trước đó không lâu, Nhà Trắng đã có một báo cáo xem xét vấn đề này. Các hoạt động trên cho thấy mối lo ngại của giới chức Mỹ đối với hoạt động gián điệp mạng ngày càng gia tăng.

James Lewis, người điều hành chương trình kỹ thuật ở Trung tâm nghiên cứu quốc tế và chiến lược nói khi Trung Quốc mở cửa chính sách kinh tế với phương Tây, họ đã quyết định một trong những điều cần làm là nâng cấp kỹ thuật bởi vì họ biết kỹ thuật của họ còn lạc hậu.

“Trung Quốc đã và đang cố gắng xây dựng năng lực công nghệ của họ từ năm 1986,” Lewis nói trên Đài phát thanh Quốc gia Mỹ.

Lewis cho rằng, công bằng mà nói thì Trung Quốc không phải là nước duy nhất có hoạt động gián điệp mạng. Trên thực tế có rất nhiều quốc gia tham gia vào hoạt động tập hợp các dữ liệu điện tử kiểu này.

“Ở nhiều quốc gia, cơ sở hạ tầng viễn thông được xây dựng cho phép chính phủ có thể giám sát chặt chẽ các hoạt động cung cấp thông tin. Trung Quốc là một trong những nước như thế,” Lewis nói.

Lewis còn cho rằng, về vấn đề gián điệp mạng, Mỹ tập trung vào Trung Quốc có lẽ vì Mỹ càng ngày càng thấy rõ quốc gia khổng lồ ở châu Á này đang trở thành đối thủ cạnh tranh mạnh nhất với Mỹ về quân sự và kinh tế. Theo Lewis, người Trung Quốc cũng có chung suy nghĩ đó.

“Dù muốn hay không, cả Mỹ và Trung Quốc đang hình thành một mối quan hệ cạnh tranh có thể làm nảy sinh những căng thẳng về quân sự và dẫn đến xung đột,” ông nói. “Đó cũng chính là lý do vì sao chúng ta phải lo ngại về họ.”

Ngành công nghiệp công nghệ và quốc phòng là những lĩnh vực có thể nhận thấy rõ nhất những mâu thuẫn giữa hai nước. Những ngành công nghiệp này đã được Trung Quốc xác định là lĩnh vực ưu tiên mà đất nước này cần phát triển. Nhưng các tin tặc thậm chí đã đột nhập và đánh cắp kế hoạch sản xuất của các công ty đồ nội thất của Mỹ.

“Các bạn có thể thấy ngay được lợi ích kinh tế của việc đánh cắp này: Họ sẽ không phải trả chi phí cho thiết kế, và vì thế giá thành sẽ giảm đi. Họ sẽ cho ra sản phảm giống hệt nhưng với giá thấp hơn,” ông nói. “Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế.”

Chủ tịch Ủy ban tình báo Hạ viện Mỹ là Mike Rogers, một người thuộc đảng Cộng hòa. Tuần này, Rogers, cựu nhân viên FBI, dự định trình lên Hạ viện một dự thảo được thiết kế nhằm gây áp lực hơn nữa với Trung Quốc đối với những cáo buộc tấn công mạng.

“Gián điệp mạng chính là những kẻ săn mồi kinh tế hung dữ. Chúng ta cần tìm biện pháp để đối phó với chúng, và phải đối phó sớm,” Rogers nói. “Khoảng 10,000 việc làm cho các lao động Mỹ đã bị mất vì gián điệp kinh tế Trung Quốc.

Đầu tháng này, Cơ quan tình báo quốc gia Mỹ đã trình lên quốc hội một báo cáo về tình trạng gián điệp kinh tế trên mạng. Báo cáo này, thẳng thừng một cách hiếm thấy, chỉ ra rằng Trung Quốc là một trong số những nơi có hoạt động gián điệp kinh tế nhiều nhất.

Rogers hy vọng rằng chiến thuật mới của Mỹ công khai cáo buộc Trung Quốc sẽ giúp làm tăng nhận thức về vấn đề và đưa nó lên mức cao nhất trong mối quan hệ song phương giữa Mỹ với Nga, Trung Quốc và các quốc gia khác.

Phản ứng với những cáo buộc của Mỹ, Wang Baodong, phát ngôn viên của Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington đã gửi một tuyên bố nói rằng tấn công mạng là một vấn đề toàn cầu và các tin tặc xuất hiện ở khắp nơi.

Ông Wang cũng nói rằng chính phủ Mỹ đã làm khó cho nhiều công ty Trung Quốc trong việc tiếp cận thị trường Mỹ. "Chúng tôi tin tưởng vào uy tín của các công ty Trung Quốc như Huawei, họ là những đối tác kinh doanh tuân thủ luật pháp và đáng tin cậy của nhiều công ty Mỹ". Ông Wang đề cập đến tên một hãng viễn thông lớn của Trung Quốc hoạt động tại Mỹ và đang bị giới chức sở tại e là có thể gây nguy hiểm cho an ninh Mỹ.

Theo ông Wang, những cáo buộc nhằm chống lại Trung Quốc “không chỉ gây bất lợi cho các công ty Mỹ mà còn ảnh hưởng đến quan hệ giữa hai quốc gia. Chính vì thế, những nỗ lực chống lại Trung Quốc nên dừng lại.”

Cao Thu (theo NPR, WSJ)