Công văn kiến nghị do Phó chủ tịch UBND TP HCM Dương Anh Đức ký hôm 4/8, được gửi đến Bộ trưởng Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Hội đồng xét danh hiệu chuyên ngành cấp nhà nước. Sáu nghệ sĩ gồm ba gương mặt ở lĩnh vực cải lương - Thanh Nguyệt, Lê Thiện, Thoại Mỹ và ba tên tuổi ở mảng hát bội - Ngọc Khanh, Linh Hiền, Kim Dung.
Một số nghệ sĩ chưa đủ thành tích huy chương theo quy định nhưng làm nghề đã 30-50 năm, có nhiều hoạt động ghi dấu trong lòng khán giả. Chẳng hạn, diễn viên Lê Thiện theo nghề 66 năm, từng giữ chức Phó giám đốc Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang, có nhiều vai diễn để lại ấn tượng trong lòng công chúng, tâm huyết với công tác đào tạo lớp trẻ. Nghệ sĩ Thoại Mỹ ca hát 41 năm, làm giám khảo nhiều cuộc thi ca cổ, từng đoạt giải thưởng do Hội sân khấu Việt Nam trao tặng với vở Diều ơi. Nghệ sĩ Thanh Nguyệt được xem là tên tuổi thuộc thế hệ vàng cải lương miền Nam, từng tham gia đoàn 284, Văn công thành phố...
Chính quyền thành phố đề nghị xét lại các hồ sơ để ghi nhận cống hiến, động viên nghệ sĩ trong bối cảnh sân khấu ngày càng khó khăn, đồng thời quảng bá nghệ thuật truyền thống với lớp trẻ.
Tối 8/8, nghệ sĩ Lê Thiện cho biết cảm động khi được cơ quan quản lý quan tâm. Bà nói: "Chuyện danh hiệu với tôi không quá quan trọng. Nếu được, tôi rất mừng, xem như dấu ấn trong nghề, nếu tiếp tục trượt cũng không sao. Hơn hết, tôi thấy ấm áp vì tình thương của người trong giới lẫn khán giả".
Thoại Mỹ cho biết nếu trượt, chị vẫn cố gắng hơn trong những năm tới, không vì thất vọng mà bỏ cuộc. "Đợt xét tiếp theo, tôi tiếp tục làm hồ sơ nếu được mọi người ủng hộ", chị nói.
Cuối tháng 7, một số nghệ sĩ như Quốc Cơ - Quốc Nghiệp, Lê Thiện... bị loại trong danh sách xét Nghệ sĩ Nhân dân do không đủ 90% tỷ lệ phiếu đồng ý của các thành viên Hội đồng chuyên ngành cấp nhà nước. Trong cuộc họp báo thường kỳ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chiều 28/7, bà Minh Nguyệt - Vụ trưởng Vụ thi đua khen thưởng - cho biết việc xét danh hiệu được hội đồng trong lĩnh vực sân khấu thảo luận công khai, dựa trên cơ sở hồ sơ cá nhân được hội đồng cấp tỉnh, thành phố trình lên.
Với Nghệ sĩ Nhân dân, ngoài xét theo giải thưởng, các thành viên hội đồng còn thảo luận về quá trình hoạt động nghệ thuật của các cá nhân, trong đó nghệ sĩ phải có đóng góp nổi trội, có tầm ảnh hưởng và sức lan tỏa. Sau khi thảo luận, các thành viên bỏ phiếu kín, công bố kiểm phiếu ngay tại hội đồng. Với một số trường hợp đặc biệt, văn phòng chính phủ sẽ chỉ đạo xét lại, như 46 hồ sơ không đạt 90% phiếu bầu năm 2018.
Trong 139 hồ sơ được xét Nghệ sĩ Nhân dân lần thứ 10, lĩnh vực sân khấu có số lượng đông nhất với 88 nghệ sĩ, gồm diễn viên Xuân Bắc, Chí Trung, Quang Tèo, Trịnh Kim Chi, Mỹ Uyên, Thanh Thúy, Trần Lực, cố nghệ sĩ Thanh Kim Huệ... Mảng âm nhạc có 45 hồ sơ, gồm ca sĩ Tấn Minh, nghệ sĩ Hoàng Xuân Bình, nghệ sĩ Bùi Công Duy, ca sĩ Thanh Lam... 348 gương mặt khác được đề nghị xét duyệt Nghệ sĩ Ưu tú. Từ tháng 5/2021, Nghị định bổ sung về xét danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú có hiệu lực, tạo điều kiện thoáng hơn trong tiêu chí.
Mai Nhật