Đều đặn mỗi tuần hai buổi, chị Phương (TP HCM) đưa con gái tới trung tâm học vẽ sau khi tan học ở trường. "Bé có năng khiếu hội họa. Cháu cũng thích học vẽ và không muốn bỏ buổi nào nhưng nhiều lần trên đường từ trường đến lớp học vẽ, cháu ôm chặt lưng mẹ và ngủ gục", chị Phương chia sẻ. Thương con, chị định cho con nghỉ học năng khiếu nhưng bé không chịu.
Chị Hoài An (Đà Nẵng) cũng chưa biết phải làm thế nào khi cô giáo chủ nhiệm cho biết con trai chị buổi sáng rất năng động, tiếp thu nhanh nhưng đến buổi chiều thì mệt mỏi và thiếu tập trung. Nếu phải làm bài kiểm tra vào buổi chiều, kết quả của con luôn kém hơn buổi sáng.
"Buổi sáng đưa con đi học, con hào hứng chơi với các bạn, thế mà tầm 4h chiều, tôi đến đón là thấy cháu mặt mũi bơ phờ, dáng đi thất thểu và kêu đói, đòi mẹ mua đồ ăn vặt ở cổng trường", chị An nói thêm.
Theo các chuyên gia, những biểu hiện của các bé nhà chị Phương và chị An đều chỉ ra các con có thể đang thiếu sức bền.
Bác sĩ Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, sức bền có thể hiểu là năng lực duy trì khả năng vận động trong khoảng thời gian dài nhất mà cơ thể có thể chịu đựng được. Thiếu sức bền dễ khiến trẻ chậm tăng trưởng về cân nặng và chiều cao, dễ kiệt sức, ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch, thể lực, khả năng ghi nhớ và tập trung khi học. "Từ đó, trẻ dễ nảy sinh tâm lý tránh né, từ bỏ, mất tự tin khi tham gia các hoạt động thể thao nói riêng và các hoạt động khác trong đời sống hằng ngày", bác sĩ cho biết.
Thực tế hiện nay, các gia đình có ít con hơn trước đây, đi kèm với điều kiện kinh tế xã hội phát triển, trẻ em không chỉ đủ ăn, đủ mặc, được đi học ở trường mà còn có cơ hội tham gia nhiều hoạt động như học hát, múa, vẽ, piano, cờ vua, bóng bàn, xem phim... Tuy nhiên, không ít trẻ bị "quá tải" hay "lụt" trước các hoạt động và không thể duy trì trạng thái hoạt bát, vui vẻ cả ngày. Nghiên cứu gần đây của Kantar cho biết 92% các bà mẹ Việt Nam muốn cải thiện sức bền của con để bé có đủ năng lượng hoàn thành tốt mọi hoạt động trong ngày.
Theo PGS TS bác sĩ Nguyễn Thị Lâm, nâng cao sức bền là cơ sở để nâng cao năng lực vận động của cơ thể cho trẻ. Rèn luyện sức bền không chỉ giúp trẻ xây dựng niềm hứng khởi vận động, bồi đắp ý chí, mà còn góp phần xây dựng tính kỷ luật, cải thiện sự tự tin và lòng tự trọng.
Bác sĩ khuyến cáo cha mẹ nên tập trung vào 2 yếu tố là dinh dưỡng và vận động để nâng cao sức bền cho con. Nhiều năm công tác trong ngành dinh dưỡng, bác sĩ nhận thấy, trẻ em ngày nay đã được ăn đủ bữa, bổ sung đủ năng lượng, nhưng nhiều bậc phụ huynh có xu hướng cho con ăn những gì con thích. Đa phần trẻ con rất thích thức ăn nhanh, đồ chiên rán, đồ ngọt, không có lợi cho sức khỏe nếu ăn quá nhiều. Việc chỉ bổ sung một nhóm chất nhất định mà thiếu đi các nhóm chất khác sẽ dẫn đến mất cân bằng dinh dưỡng, ảnh hưởng xấu đến thể lực, sức bền của trẻ nhỏ.
Để duy trì khả năng hoạt động trong thời gian dài, hệ thần kinh trung ương và các cơ bắp cần được cung cấp nhiên liệu từ carbonhydrate, thường có trong các loại thực phẩm như rau củ, khoai lang, yến mạch... Song song đó, cơ thể cũng cần các vitamin nhóm B như B2 để duy trì chức năng của các bộ phận như não, tiêu hóa, các nhóm dẫn truyền thần kinh và hormone; vitamin B3 giúp tăng tuần hoàn máu, có lợi cho sức bền và hoạt động trí não của trẻ.
"Phụ huynh có thể kết hợp những thực phẩm giàu các nhóm chất vào thực đơn mỗi ngày của trẻ; hoặc bổ sung loại sữa dinh dưỡng đã được chứng minh khoa học tăng cường sức bền nhờ cung cấp dưỡng chất cân bằng và bổ sung năng lượng tức thì cho trẻ để duy trì sức bền cũng như tinh thần hào hứng khi hoạt động suốt ngày dài", bác sĩ khuyên.
Bên cạnh đó, tăng cường vận động cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc gia tăng sức bền cho trẻ. Theo tài liệu của Học viện Khoa học Quốc gia Mỹ, hoạt động thể chất thường xuyên không chỉ giúp trẻ em và thanh thiếu niên cải thiện hệ hô hấp và tim mạch, mà còn tăng cường khả năng nhận thức để các em tư duy, học tập tốt hơn.
"Phụ huynh nên khuyến khích các em hoạt động thể chất hàng ngày thông qua các hoạt động đơn giản như đi bộ, chạy bộ, hoặc tạo điều kiện để các em tham gia những môn thể thao đa dạng như bóng đá, bóng rổ, aerobic, Vovinam... tùy theo sở thích của trẻ", bác sĩ gợi ý.
Chuyên gia cho rằng, sẽ thiếu sót nếu chỉ quan tâm đến chiều cao, cân nặng của con, mà bỏ qua yếu tố sức bền. Để giúp con thỏa sức theo đuổi sở thích, không ngừng khám phá, học hỏi, phụ huynh cần khuyến khích con rèn luyện sức bền thông qua dinh dưỡng và vận động.
Kim Anh