5 sự thật chưa biết về bin Laden

Từ sự ra đời của mạng lưới khủng bố al-Qaeda đến thảm họa ngày 11 tháng 9, đến toàn bộ nhân loại, tất cả đã kết thúc như một màn kịch vào Chủ nhật tuần trước, cuộc đời của bin Laden đã được trùm lên bởi đầy rẫy những bí ẩn và những quan niệm sai lầm.

CIA đã tạo ra bin Laden

Một quan điểm tồn tại phổ biến trong những người theo học thuyết âm mưu (conspiracy theorists) là việc cho rằng bin Laden là sản phẩm của CIA và cuộc tấn công của ngày 11-9-2001 là những hệ quả từ một hoạt động đã không “đi đúng quỹ đạo” của cơ quan này. Đại diện cho quan điểm này là nhà làm phim Michael Moore, người mà vào một ngày sau cuộc tấn công khủng bố đã viết: "CHÚNG TA đã tạo ra con quái vật là Osama bin Laden! Hắn đã được học về khủng bố ở đâu chứ? Chính tại CIA!".

Đạo diễn người Mỹ Michael Moore, Cành Cọ Vàng LHP Quốc tế Cannes 2004 với bộ phim tài liệu Fahrenheit 911, chỉ trích những sai lầm của Tổng thống Mỹ Bush trước và sau vụ 11-9

Trên thực tế, trong suốt chiến của Liên Xô tại Afghanistan vào những năm 80, CIA đã không có mối liên hệ nào với "những người Ả Rập ở Afghanistan" như bin Laden và có rất ít mối liên hệ trực tiếp với những  “mujaheddin” (những người chiến đầy vì niềm tin vào Hồi giáo) ở Afghanistan. Thay vào đó, tất cả viện trợ của Mỹ cho Afghanistan đều thông qua Cơ quan Tình báo Pakistan ISI.

Trong cuốn The Bear Trap (Bẫy Gấu) viết năm 1992 của mình, Mohammad Yousaf, một nhân viên của ISI, người điều phối lực lượng Pakistan trong cuộc chiến, đã giải thích như sau: "Không một người Mỹ nào đã từng đào tạo hoặc có tiếp xúc trực tiếp với những “mujaheddin” này."

Sau sự kiện 11-9, các thành viên của al-Qaeda đã có những phản hồi bằng văn bản trước những tuyên bố cho rằng họ có một quan hệ nào đó với CIA. Chỉ huy hàng đầu của Bin Laden, Ayman al-Zawahiri, trong cuốn tự truyện Những Hiệp sĩ của Nhà tiên tri đã viết: "Sự thật mà mọi người nên biết chính là Hoa Kỳ không hề viện trợ một xu cho các mujaheddin [người Ả Rập]".

"Sự thật mà mọi người nên biết chính là Hoa Kỳ không hề viện trợ một xu cho các mujaheddin"

Tương tự, Abu Musab al-Suri, một nhân vật từng hoạt động lâu năm với bin Laden, đã viết trong cuồn hồi ký của mình về phong trào Jihad Lời kêu gọi cuộc chiến toàn cầu vì Hồi giáo: "Thật là dối trá nếu cho rằng lực lượng người Ả Rập ở Afghanistan được thành lập với sự hậu thuẫn của CIA."

Có rất ít những điều mà cả al-Qaeda và CIA cùng thống nhất - ngoại trừ việc khẳng định họ chưa bao giờ có bất kỳ mối liên hệ nào với nhau.

“Bin Laden tấn công chúng ta bởi vì sự tự do của chúng ta”

Đây là một cách nói “đầy ẩn ý” mà Tổng thống George W. Bush thường xuyên sử dụng khi phát biểu trước Quốc hội sau sự kiện 11-9. Ông nói: "Bọn chúng căm thù sự tự do của chúng ta - tự do tôn giáo, tự do ngôn luận, tự do bầu cử, liên minh và bất đồng với nhau."

Tuy nhiên, trong tất cả hàng chục ngàn những thông điệp mà bin Laden truyền đi, thật lạ lùng là ông ta không bao giờ nhắc đến sự tự do và những giá trị Mỹ. Ông ta không có vẻ gì là quan tâm đến tín ngưỡng của "quân viễn chinh." Điều mà ông ta quan tâm, chưa bao giờ thay đổi, là chính sách ngoại giao của Mỹ với Trung Đông.

"Bọn chúng căm thù sự tự do của chúng ta!"

Xem lại tất cả 24 tuyên bố của bin Laden từ năm 1994 đến năm 2004, nhà khoa học chính trị James L. Payne thấy rằng 72 % nội dung của chúng đề cập tới những cuộc tấn công của phương Tây hay Do Thái được cho là nhằm chống lại người Hồi giáo, trong khi chỉ có 1% là chỉ trích nền văn hóa cũng như lối sống của người Mỹ.

Trong một đoạn video công bố năm 2004, bin Laden trực tiếp bác bỏ khẳng định của Bush về động cơ của al-Qaeda khi tấn công Hoa Kỳ: "Trái với những gì ông Bush nói và tuyên bố - rằng chúng ta căm thù sự tự do của người Mỹ. Nếu điều đó là đúng thì hãy để cho ông ta giải thích tại sao chúng ta không tấn công Thụy Điển."

Tư tưởng của Al-Qaeda không liên quan tới đạo Hồi

Với vị trí của mình, Bush đã khá chắc chắn rằng al-Qaeda đại diện cho một sự nổi dậy của Hồi giáo, và một trong những hành động đầu tiên sau sự kiện 11/9 của ông chính là đến thăm một nhà thờ Hồi giáo ở trung tâm thành phố Washington.

Nhưng các thành viên của al-Qaeda tin tưởng rằng cuộc đấu tranh của họ hoàn toàn vì mục đích bảo vệ những gì mà họ cho là đạo Hồi “đúng nghĩa”. Bin Laden tìm thấy trong kinh Koran những bằng chứng về tính hợp pháp theo quy định của Hồi giáo cho cuộc chiến của y, và thường viện dẫn chương Thanh kiếm (Sword) trong cuốn sách thánh với những nội dung về việc kêu gọi tấn công đối với những người không ủng hộ và chuyển sang đạo Hồi.

Cuốn sách viết: "Một khi những Tháng Linh thiêng qua đi (và họ không muốn duy trì hòa bình), con có thể giết những con chiên ngoan đạo khi con gặp chúng, trừng phạt chúng và chống lại mọi hành động của chúng. Nếu họ sám hối, nghiêm túc cầu nguyện và thực hiện việc bố thí bắt buộc thì con sẽ tha cho họ."

Tất nhiên, đó là một sự đọc “có chọn lọc” kinh Koran, nhưng đối với các tín hữu, đó không chỉ là một cuốn sách, mà đó đích thực là lời của Thánh Allah.

Bộ não thực sự của al-Qaeda là Ayman al-Zawahiri, chứ không phải bin Laden

Có một quan điểm gây tranh cãi là Zawahiri, một bác sĩ người Ai Cập và là chỉ huy thứ hai của al-Qaeda trong nhiều năm qua mới là “bộ não” của al-Qaeda. Nhưng trong việc thực hiện sự thay đổi quan trọng nhất về chiến lược của al-Qaeda trong lịch sử - xác định Hoa Kỳ là kẻ thù chính, chứ không phải là các đế chế ở Trung Đông - bin Laden đã phớt lờ mục tiêu mà Zawahiri luôn đeo đuổi là lật đổ chính phủ Ai Cập.

Bin Laden và Al-Zawahiri

Noman Benotman, một sĩ quan Lybia đã dành khá nhiều thời gian để nói chuyện với cả hai thủ lĩnh của al-Qaeda, nói với tác giả trong cuộc phỏng vấn rằng: "Osama đã áp đặt Zawahiri với những quan điểm của mình, rằng hãy quên đi "những kẻ thù ở gần"; kẻ thù chính yếu là người Mỹ."

Bin Laden trong nhiều năm cũng đã không cho Zawahiri biết về chiến dịch quan trọng nhất của al-Qaeda - cuộc tấn công ngày 11-9 – và chỉ tiết lộ các thông tin cho người cấp phó này của mình trong mùa hè năm 2001.

Cái chết của Bin Laden quan trọng về mặt biểu tượng nhưng không có nhiều tác dụng thực sự đối với cuộc chiến chống khủng bố

Nhiều nhà bình luận đã khẳng định trong tuần qua rằng cái chết của bin Laden sẽ không tạo ra nhiều khác biệt đối với phong trào Jihad mà bin laden là người phát động đang ngày một mở rộng hơn. Điều đó có thể là đúng, nhưng đối trọng với nó là sự thật rằng al-Qaeda là sản phẩm của bin Laden và y là “tác giả” sau cùng của cuộc tấn công 11-9.

Khi gia nhập al-Qaeda, các thành viên mới đã tự tuyên thệ sẽ luôn trung thành với bin Laden, hơn là với tổ chức. Tương tự, khi các nhóm Jihad trực thuộc gắn mình với đầu não al-Qaeda, như chi nhánh al-Qaeda ở Iraq đã làm vào năm 2004, các vị thủ lĩnh của các nhóm đó đã nguyện sẽ trung thành với bin Laden với tư cách cá nhân.

Bin Laden là một trong số rất ít người trong thập kỷ gần đây đã thực sự thay đổi lịch sử thế giới. Không ai có được một tầm vóc và uy tín như ông ta để không chỉ trở thành thủ lĩnh và chỉ huy chiến lược của al-Qaeda, mà còn cổ vũ tinh thần cho các chi nhánh của tổ chức này ở khắp Trung Đông và Bắc Phi cũng như phong trào Jihad đang lan rộng rộng khắp toàn cầu.

Và do đó, cái chết này có lẽ đáng được chúng ta tán thưởng.