'Vedan dựng hệ thống xử lý nước thải như trận đồ bát quái'

Đại tá Lương Minh Thảo, Cục phó Cảnh sát môi trường trả lời báo chí chiều 17/9.

- Dư luận băn khoăn tại sao sau 14 năm sai phạm của Vedan mới được phát hiện. Ông lý giải thế nào về điều này?

- Hệ thống xử lý chất thải, ống xả của Vedan rất tinh vi, phức tạp, việc xả trộm tiến hành vào ban đêm. Trong khi đó, các đoàn kiểm tra môi trường theo nguyên tắc phải báo với công ty trước một tuần nên họ có thời gian chuẩn bị phương án đối phó. Các điều tra viên của chúng tôi cũng phải mất hàng thàng trời mật phục mới hình dung quá trình vận hành của hệ thống này.

Đại tá Lương Minh Thảo với bức ảnh chụp một ống xả ngụy trang của Vedan. Ảnh: Nguyễn Hưng.

- Những thủ đoạn mà ông vừa đề cập, cụ thể là gì?

- Vedan ngay từ đầu đã chủ động xây dựng hệ thống xả trộm chất thải lỏng. Hệ thống xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn được xây dựng song song với hệ thống này nhưng chủ yếu hoạt động cầm chừng để ngụy trang và đối phó với đoàn kiểm tra. Hệ thống ống dẫn được bố trí chằng chịt, nhìn vào như một "trận đồ bát quái".

Hệ thống bơm cao áp đẩy chất thải qua các đường ống chạy vòng tròn, chỗ nổi chỗ chìm. Chất thải được xả ra vào ban đêm, thường 8 -12h tối, qua các cống ngầm sâu 7-8 m dưới lòng sông. Thậm chí, họ còn dùng một chiếc tàu cũ, neo ở cầu cảng để ngụy trang cho miệng cống xả nước thải đang sủi bọt.

- Hệ thống đổ nước thải ra sông Thị Vải được vận hành thế nào,thưa ông ?

- Có 8 người của Vedan được phân công vận hành nhưng bằng biện pháp nghiệp vụ chúng tôi biết chỉ có 2 người Đài Loan là Lâm Mậu Phủ và Vương Kim Điền nắm rõ việc vận hành của hệ thống xử lý cũng như xả trộm. Nhiều đoàn kiểm tra vào chỉ tiếp xúc với những công nhân người Việt không hiểu rõ hệ thống, nên không phát hiện được gì.

Tại cơ quan điều tra, Phủ thừa nhận vận hành việc xả trộm nước thải của Vedan. Tóm lại, Vedan đã tính toán rất kỹ từ khâu thiết kế đến việc sử dụng, điều hành hệ thống xả trộm nước thải để trốn chi phí môi trường. Hiện chúng tôi chưa xác định được số tiền mà Vedan lợi hưởng.

Ông Lâm Mậu Phủ, một trong hai người Đài Loan hiểu rõ toàn bộ vận hành của hệ thống xả trộm nước thải. Ảnh: Cục CSMT.

- Vậy khi nào Cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án?

- Ngày 19/9, chúng tôi sẽ có kết luận cụ thể về những sai phạm, tác động môi trường mà Vedan gây ra. Trên cơ sở kết luận này, cơ quan điều tra sẽ có căn cứ để quyết định khởi tố.

- Với các cơ sở sơ chế của Vedan tại Việt Nam, Cục cảnh sát môi trường sẽ có động thái gì?

- Với các cơ sở sơ chế của Vedan ở các tỉnh, chúng tôi sẽ tiếp tục kiểm tra về xử lý nước thải. Một tháng qua chúng tôi đã kiểm tra hơn 10 doanh nghiệp dọc sông Thị Vải. Để đẩy nhanh tiến độ, nếu cần thiết, một số đơn vị khác của Bộ Công an sẽ vào cuộc.