Cách thị xã  Gia Nghĩa chưa tới 10 km, xã Đắk Ha có tới 3 tụ điểm với hàng chục điểm  khai thác vàng trái phép đã tồn tại nhiều năm nay, đang tàn phá môi sinh  tỉnh Đắk Nông từng ngày.  
 
Bất lực trước “vàng tặc”
 
Con đường dẫn vào  bãi vàng thuộc tiểu khu 1716 thuộc Xí nghiệp Lâm nghiệp Đắk Ha được san  ủi bằng phẳng, nhờ đó máy múc, máy nổ... phục vụ việc khai thác vàng dễ  dàng được vận chuyển vào tận nơi.
 
Một ngày cuối tháng  12-2010, tôi có mặt tại một tụ điểm khai thác vàng trái phép thuộc tiểu  khu 1716. Tại đây, hàng chục lều, lán kiên cố đã được dựng lên, hàng  chục người đang thi nhau đào bới. Những cái hố sâu hút nối tiếp nhau,  kéo dài hàng trăm mét. Bao cây rừng lớn, nhỏ vì thế đã ngã xuống...
 
Tiểu khu 1716 có gần  10 “ông chủ” chia lô, quản lý và khai thác vàng trái phép. Người ít vốn  thì chỉ cần 2 cái máy nổ, một dàn đãi vàng cùng dăm nhân công là có thể  kiếm được vài chỉ mỗi ngày.
 
Nguyễn Thắng Lợi, SN  1991, ngụ thị xã Gia Nghĩa, cho biết: “Bọn em đang làm cho ông chủ Đạt,  ở huyện Đắk Song - Đắk Nông. Năm đứa bọn em đãi được khoảng 2 chỉ/ngày.  Mỗi ngày, em được ông chủ trả 70.000 đồng”.
 
So với ông Đạt, ông  Sáng - một chủ bãi vàng ở huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông - đầu tư máy móc  hiện đại hơn nhằm giảm bớt nhân công và khai thác hiệu quả hơn. Anh  Nguyễn Văn Liền, quê Quảng Nam, được ông Sáng giao nhiệm vụ nấu ăn cho  các thợ đãi vàng, tâm sự: “Bọn em khổ lắm, đã 3 tháng nay chưa được trả  đồng lương nào. Dù ở gần thị xã nhưng chẳng mấy khi được ra ngoài”.
 
 
Những cây rừng bị đốn hạ để lấy đất đãi vàng
 
 
Cả 3 tụ điểm khai  thác vàng trái phép ở xã Đắk Ha đều thuộc 2 tiểu khu 1716 và 1712, do Xí  nghiệp Lâm nghiệp Đắk Ha quản lý. Nếu các cán bộ lâm nghiệp ở đây không  cho khai thác vàng trái phép, lập tức họ sẽ bị những chủ bãi cho “đàn  em” tới dằn mặt.
 
Ông Lê Tuấn Khang,  Giám đốc Xí nghiệp Lâm nghiệp Đắk Ha, thừa nhận: “Chúng tôi bất lực  trước tình trạng khai thác vàng trái phép thuộc lâm phần của xí nghiệp  quản lý.
 
Các đối tượng khai  thác vàng rất manh động, trong khi đó lực lượng quản lý bảo vệ rừng lại  quá mỏng. Mới đây, khi 2 cán bộ bảo vệ rừng là anh KLu và KPar đang đi  tuần tra trong khu vực khai thác vàng trái phép thì bị hơn 10 người bịt  mặt trấn áp, vung dao chém. Rất may, các anh đã kịp chạy thoát thân”.
 
Có bảo kê?
 
Tình trạng khai thác  vàng trái phép trên địa bàn xã Đắk Ha đã diễn ra hơn 10 năm nay, có  thời điểm cả trăm người đưa thiết bị, máy móc vào rừng nguyên sinh đào  bới nhưng các cơ quan chức năng địa phương vẫn chưa ngăn chặn được.
 
Từ tháng 3-2010, ông  Đàm Quang Trung, Chủ tịch UBND huyện Đắk Glong, ký văn bản chỉ đạo Công  an và Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện phối hợp với các đơn vị liên  quan tiến hành kiểm tra, truy quét, xử lý nghiêm các đối tượng khai  thác vàng trái phép tại tiểu khu 1716. Tuy nhiên, số lần truy quét quá  ít, chỉ 1 - 2 lần/năm nên không thể dẹp được “vàng tặc”.
 
 
Điểm khai thác vàng trái phép của ông Đạt ở Đắk Song - Đắk Nông
 
 
Bên cạnh đó, theo  một cán bộ thường xuyên tham gia đoàn kiểm tra, nhiều khả năng “vàng  tặc” được bảo kê. Bằng chứng là mỗi lần đoàn kiểm tra ra quân, các ông  chủ bãi vàng đều biết trước nên đã kịp tẩu tán phương tiện, máy móc vào  rừng.
 
Sau khi đoàn kiểm  tra rút, hoạt động khai thác vàng được tái lập. Thậm chí, có lần đoàn  kiểm tra chưa vào tận nơi thì một số thành viên trong đoàn nhận được  điện thoại xin “đừng truy quét”...
 
Sau đó, trưởng đoàn  yêu cầu tắt hết điện thoại và tiếp tục vào rừng. Tuy nhiên, sau khi lập  biên bản xử phạt vi phạm hành chính một chủ bãi vàng, thu giữ toàn bộ  máy móc chuẩn bị đưa về huyện thì có người chạy vào nói rằng “chỉ lập  biên bản rồi để đó cho anh em tự giải quyết”. Vậy là đoàn kiểm tra ra về  tay không!
    
        
            | 
             Làm ăn khó nhưng chẳng ai nghỉ 
            Tôi nhờ anh Đoàn Nhị Hà, Phó trưởng Công an xã Đắk Ha, đưa vào hiện trường khai thác vàng trái phép thuộc tiểu khu 1716. 
              
            Trước khi đi, anh Hà dặn: “Nếu bọn chúng manh động, chúng ta phải... chạy thật nhanh vào rừng trốn nhé!”. 
              
            Khi  chúng tôi vừa tiếp cận khu vực khai thác vàng của ông Sáng, một người  đàn ông cao lớn, trên tay lăm lăm một con dao dài và nhọn chạy đến. Tôi  định co chân chạy thì  anh Hà kéo lại, bảo: “Người này tôi biết, để tôi dàn xếp”. 
              
            Sau  một hồi trò chuyện với anh Hà, người đàn ông cầm dao phân bua: “Dạo này  làm ăn khó lắm anh ơi, chắc làm vài bữa nữa tụi em rút lui thôi”. Anh  Hà nói nhỏ với tôi: “Câu này mình nghe hoài. Chủ bãi nào cũng than, bảo  vài ngày nữa nghỉ, vậy mà cả chục năm qua có ông nào nghỉ đâu!”. 
             |