Thú chơi 'quốc khuyển' ở Việt Nam

“Tại sao đất nước chúng ta có rất nhiều giống chó quý hiếm và rất khôn ngoan, trung thành, nhưng lại ít được tôn trọng và quan tâm? Tôi hàng ngày dắt chó ra công viên chơi, mấy anh trật tự phường hay công an hay đứng chốt ở ngã tư thường hay đùa: Sao chú không kiếm con chó tây to mà nuôi, nuôi làm gì mấy con chó ta này!?

Đó là những lời tâm sự của anh Hoàng Thành Quang, người sáng lập diễn đàn Quốc khuyển, một sân chơi dành cho những người yêu thích các giống chó nội địa của Việt Nam. Hiện, anh đang nuôi một đàn gồm 5 chú chó tại ngôi nhà nằm sâu trong ngõ 18 Láng Hạ (Ba Đình, Hà Nội).

Theo anh Quang, 4 giống chó chủ yếu được những người nuôi “quốc khuyển” quan tâm hiện này là chó H'mông cộc đuôi, chó Phú Quốc, chó Bắc Hà và chó Dingo Đông Dương.

Ngoài ra, ở Việt Nam còn một số giống chó khác, nhưng chưa có các tiêu chuẩn rõ ràng trong giới chơi chó. Đàn chó của anh có đủ đại diện của 4 giống chó chính.

Chú chó đầu đàn tên là Bush, thuộc giống Dingo Đông Dương. Anh Quang nhớ về sự hiện diện của chú chó này: “Cách đây 7 năm, một người thợ xây tại nhà tôi nói rằng bố anh ta mới bắt được một ổ chó rừng ở Thái Nguyên, và hỏi tôi muốn nuôi không. Tôi nhận ngay một chú, dù lúc đó chí coi nó như một con chó ta bình thường.

Sau này tìm hiểu thì mới biết Bush thuộc giống chó Dingo. Nó rất ‘đầu gấu’, cứ được thả ra đường là tìm cách gây sự, đánh nhau với chó nhà khác, các con trong đàn cũng sợ nó một phép. Với chủ thì Bush thật sự là một người bạn thân, tuyệt đối trung thành”.

Ngoài Bush, trong đàn còn có một chú Dingo Đông Dương khác tên là Boo, 5 tháng tuổi. Dingo Đông Dương là một giống chó nguyên thủy đặc trưng tại các vùng trung du và miền núi của Việt Nam, tại. Rất khôn ngoan và dữ dằn, chúng được đồng bào dân tộc nuôi để giữ nhà và làm chó săn.

Dingo Đông Dương thường có 2 màu lông vàng và đen, chó thuần chủng phải có "4 chân đi bít tất trắng, đuôi bông lau và chóp đuôi trắng".

“Phó đàn” là chó Bill, chú chó 1 tuổi thuộc giống Phú Quốc. Đây là giống chó nổi tiếng được người dân đảo Phú Quốc (Kiên Giang) sử dụng trong việc săn bắt từ hàng trăm năm nay. Điểm nổi bật của những chú chó Phú Quốc là thể lực dẻo dai, tốc độ nhanh, di chuyển linh hoạt, biết leo trèo, nhảy cao, bơi lội, khả năng phối hợp tác chiến bầy đàn tốt…

Những đặc điểm này khiến chó Phú Quốc trở thành những trợ thủ rất đắc lực cho các phường săn.Bear là tên của chú chó 7 tháng tuổi thuộc giống H’mông cộc đuôi - giống chó bản địa cổ xưa của người dân tộc H’Mông ở vùng miền núi phía Bắc Việt Nam. Ngoại hình của chúng khá đặc trưng với vẻ chắc nịch, đầy cơ bắp và chiếc đuôi cụt ngộ nghĩnh. Thể lực tốt và rất bền bỉ, chó H’Mông cộc đuôi có khả năng thích nghi với các điều kiện sinh thái khác nhau một cách linh hoạt.

Nhỏ nhất đàn là chú chó tên Bom, 4 tháng tuổi, thuốc giống Bắc Hà. Đây là tên gọi của giống chó bản địa sinh sống tại vùng Bắc Hà, tỉnh Lào Cai. Chó Bắc Hà thường có lông xù, to cao, có con có bờm rất đẹp, màu lông có các mầu khác nhau như màu đen, vàng, vện, xám hoặc đen-trắng. Một số ít có màu hung đỏ. Đây là loài chó thông minh, dễ huấn luyện và rất kỷ luật.

Do có nguồn gốc “rừng rú” nên những chú “quốc khuyển” không quen bị xích một chỗ hoặc nhốt trong nơi tù túng. Người nuôi thường thả chúng trong sân nhà và dắt chó đi dạo ít nhất 1 tiếng mỗi ngày. Việc xích một thời gian dài có thể làm chó bị ức chế và trở nên hung dữ.

Việc nuôi đàn chó 5 con của anh Quang khá đơn giản và không mấy tốn kém. Thức ăn cho chó chỉ cần cơm trộn ngô xay, phổi lợn nấu chín, có thể trộn thêm hoa quả, ngũ cốc, mỗi ngày cho chó ăn 2 lần. Tính ra chi phí thức ăn cho chó mỗi tháng chỉ trên dưới 500.000 đồng. So với việc nuôi chó ngoại thì chi phí này quả là rất “bèo bọt”. Thế mà đàn chó của anh còn nào con nấy cũng “phây phây”.

“Tôi đã gặp một cậu có con chó Rott hay dắt ra công viên. Cậu mới đi làm thôi, tôi có hỏi thì nghe nói lương mới tầm 3tr/tháng. Nhưng cậu ấy nói con Rott của cậu ăn hết 1kg thịt bò sống/ một ngày. Tôi hỏi giá thì nói là hay mua loại 60k/kg. Vậy riêng chi phí tiền thịt đã là 2 triệu đồng mỗi tháng!” - anh Quang kể.

Từ trước đến nay giới chơi chó hầu như chỉ quan tâm đến các giống chó ngoại, trong khi giá trị của các giống chó nội gần như bị lãng quên. Anh Quang cho rằng chó nội thực sự khôn hơn chó ngoại, bởi các giống chó của nước ngoài hầu hết là sản phẩm lai giống nhân tạo, nếu không dạy dỗ từ nhỏ thì chẳng biết làm gì cả. Các giống chó nội thì được tạo nên từ quá trình chọn lọc tự nhiên, thích nghi với lối sống hoang dã nên sớm thuần thục các kỹ năng săn mồi, tự vệ…

Diễn đàn Quốc khuyển của anh Quang dù mới thành lập được khoảng nửa năm nhưng đã thú hút được sự quan tâm của hàng trăm người có chung niềm đam mê với các giống chó Việt Nam. Các thành viên của Quốc khuyển đang tiến hành áp dụng phương thức quản lý chó theo tiêu chuẩn quốc tế, theo đó mỗi chú con chó sẽ được cấp một cuốn số ghi lại ngày sinh, nguồn gốc xuất xứ, tình trạng tiêm phòng… và nhiều dữ liệu khác.

Anh Quang chia sẻ: “Làm thế nào để các giống chó của chúng ta được chính người dân hiểu và yêu chuộng hơn? Nói đến giống chó ta, phần lớn người Việt sẽ nghĩ đến "chó cỏ" là loại chó lai lung tung giữa nhiều giống chó khác nhau. Chúng tôi đang hướng đến việc khôi phục, bảo tồn các giống chó "chuẩn" của Việt Nam, cũng như quảng bá hình ảnh, thúc đẩy người dân công nhận giá trị của các giống chó thuần Việt”.

Chúng tôi giới thiệu chùm ảnh "quốc khuyển" của anh Hoàng Thành Quang: