Sự cố Tân Sơn Nhất do nhân viên kỹ thuật thao tác sai

 Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam cho biết, theo quy định, nguồn điện cung cấp cho hệ thống điều hành không lưu tại Trung tâm kiểm soát đường dài Hồ Chí Minh và tiếp cận Tân Sơn Nhất (ACC HCM) gồm điện lưới và điện máy nổ đều dẫn qua thiết bị lưu điện UPS nhằm đảm bảo không bị ngắt điện đột ngột. Hệ thống UPS có 3 bộ đấu song song để dự phòng cho nhau. Quy trình kỹ thuật yêu cầu mỗi tuần phải chạy máy phát điện 2 ngày để kiểm tra. 

Ngày 20/11 là thời điểm phải vận hành 2 chiếc máy phát điện thay cho điện lưới. Khi chuyển sang điện máy phát, bộ phận kỹ thuật phát hiện một trong 3 UPS bị hỏng nên phải cắt tải để khắc phục. Chiếc UPS này từng bị trục trặc tương tự vào các ngày 13 và 18/11, đã được xử lý thành công. Tuy nhiên, ngày 20/11, kíp trưởng Lê Trí Tình thao tác sai nên đã gây sập hệ thống.

Trên cả 3 bộ UPS ghi rõ cảnh báo nguy hiểm "Nếu ấn nút cắt tải trong trường hợp đấu nối song song sẽ ngắt toàn bộ thiết bị ra khỏi hệ thống". Do không nắm kỹ cảnh báo này, kíp trưởng chưa thực hiện cô lập UPS hỏng đã nhấn nút ngắt tải nên 2 UPS còn lại cũng lập tức bị ngắt điện.

Để khắc phục, kíp trưởng cố gắng đấu lại điện máy phát song lo ngại không an toàn cho hệ thống thiết bị không lưu nên vẫn cố gắng đấu qua 2 UPS không bị hỏng, hệ thống UPS vẫn bị tự động ngắt ra.

Theo quy định, khi thao tác phải có 2 người để giám sát, kiểm tra chéo nhưng vì kíp trưởng trực tiếp thực hiện nên nhân viên trực kỹ thuật điện không có ý kiến gì. Chỉ đến khi đấu nối nhiều lần không thành, bộ phận kỹ thuật mới quyết định đấu trực tiếp điện máy phát vào hệ thống thiết bị không lưu. Do đó, thời gian sập mạng bị kéo dài khoảng một tiếng rưỡi. Nếu làm đúng theo quy trình có thể chỉ cần 20 phút.

Thời điểm mất điện tại ACC HCM, trong vùng thông báo bay Hồ Chí Minh (FIR Hồ Chí Minh) đang có 54 máy bay hoạt động, 8 chuyến chuẩn bị hạ cánh. Thời gian sự cố kéo dài 35 phút, có thêm  92 máy bay vào vùng thông báo bay. Trong khi, sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất không còn khả năng tiếp thu các chuyến bay đến/đi và ảnh hưởng đến các chuyến bay qua vùng FIR Hồ Chí Minh.

Cục Hàng không và các chuyên gia hàng không đều đánh giá, sự cố sập hệ thống điện tại ACC HCM là đặc biệt nghiêm trọng mang tính quốc tế, chưa từng có tiền lệ. Lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải khẳng định sẽ xử lý nghiêm các cá nhân và tổ chức có liên quan đến vụ việc này.

Đoàn Loan