Sẽ trả lương trên mức sống thực tế

* Phóng viên: Qua khảo sát của Bộ Nội vụ, hiện nay có đến 49% công chức nhận mức lương không đủ để tái tạo sức lao động, bà nghĩ sao về điều này?

- Bà Trương Thị Mai: Khảo sát trên là đúng với tình hình thực tế. Nhưng theo tôi, không chỉ đối tượng này mà tiền lương cho người lao động nói chung là vấn đề mà năm 2012 sẽ tiến hành cải cách cho 10 năm tiếp theo.

Tôi cho rằng tiền lương phải tính theo giá cả, đúng sức lao động trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước. Việc sửa đổi Bộ Luật Lao động phải cụ thể, rõ ràng hơn các quy định về tiền lương. Bên cạnh đó, Nhà nước định kỳ công bố mức tiền lương tối thiểu và xem đây là mức sàn để người lao động và người sử dụng lao động làm căn cứ để thỏa thuận về tiền lương.

* Việc xác định giá trị thực của sức lao động trên cơ sở nào, tiêu chí nào?

- Vai trò của Nhà nước tham gia vào vấn đề này rất quan trọng. Trong dự thảo luật lần này có đưa ra những quy định là Nhà nước phối hợp với tổ chức Công đoàn định kỳ hằng tháng, 3 tháng, 6 tháng hoặc hằng năm để đưa ra các thông tin về tiền lương. Ví dụ vùng Đông Nam Bộ hiện nay mức lương cho ngành dệt may ở mức 4-5 triệu đồng/người/tháng là hợp lý, để từ đó xem như lương mẫu để người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận.

Năm 2012, tiền lương sẽ được thỏa thuận căn cứ trên mức sống thực tế của người lao động

* Có nghĩa là dựa trên cơ sở mức sống thực tế để tính lương?

- Đúng như vậy và Nhà nước phải làm việc này. Vì nếu Nhà nước và tổ chức Công đoàn không làm việc này thì người lao động rất khó để quyết định mức lương thỏa thuận trong một hợp đồng lao động.

* Mâu thuẫn muôn thuở là người chủ sử dụng lao động không muốn tăng lương để giảm chi phí?

- Đúng như vậy. Bên nào cũng muốn tăng lợi ích của mình nên phải có vai trò của bên thứ ba đó là nhà nước và công đoàn để đưa ra các thông tin minh bạch về tiền lương. Thông tin này không mang tính chất áp đặt mà để nghiên cứu, định hướng.

* Trong bối cảnh chỉ số giá tiêu dùng đang tăng như hiện nay liệu mức lương đưa ra thỏa thuận có hợp lý?

- Chỉ số giá tiêu dùng tăng liên tục trong nhiều năm làm cho nền kinh tế của chúng ta không ổn định. Thực ra bắt đầu từ năm sau khi Chính phủ nỗ lực đưa chỉ số giá tiêu dùng quay về một con số, tiền lương của chúng ta hoàn toàn có thể tính toán được.

* Cải cách tiền lương liệu có tăng gánh nặng cho ngân sách?

- Tôi nghĩ rằng phải ưu tiên ngân sách để giải quyết vấn đề tiền lương cho cán bộ công chức để bảo đảm nhu cầu cuộc sống tối thiểu. Đối với doanh nghiệp cũng vậy, người lao động cũng cần có mức lương tối thiểu cho cuộc sống để tái sản xuất nên người sử dụng lao động phải thấu hiểu việc này.

- Việc quy định mức lương vùng là hợp lý vì hiện  từng vùng có mức sống chênh lệch nhau. Trong Bộ Luật Lao động sửa đổi lần này cũng có quy định việc Nhà nước sẽ công bố lương tối thiểu vùng và chia ra khoảng 2 - 3 vùng. Tôi nghĩ chia như vậy cũng không nhiều và phù hợp tình hình. Tuy nhiên, theo tôi, nên có lương tối thiểu ngành để áp dụng cho lực lượng lao động vốn yếu thế, đặc biệt ngành sử dụng nhiều lao động nhưng lại có mức thu nhập thấp như da giày, dệt may… Các nước khác họ cũng bảo vệ khu vực lao động yếu thế như vậy.