Ông Huỳnh Ngọc Sĩ hầu tòa với tội danh nhận hối lộ

> Di lý Huỳnh Ngọc Sĩ vào TP HCM để xét xử /Huỳnh Ngọc Sĩ bị truy tố ở khung hình phạt có mức án tử hình

7h45 phút, "nhân vật chính" của phiên tòa mới được dẫn giải đến trên chiếc xe đặc chủng màu đỏ sẫm của Bộ công an. Khác hẳn những lần ra tòa trước, trong chiếc áo sơ mi trắng được ủi thẳng nếp và chiếc quần âu màu đen tươm tất, nhưng ông Sĩ tỏ ra khá mệt mỏi, tiều tụy. Tay cầm xấp hồ sơ, bị cáo đưa mắt tìm người thân nhưng không ai có mặt. Ngay lập tức, cựu giám đốc này được đưa vào phòng cách ly.

Để làm rõ hành vi “bỏ túi” 262.000 USD của ông Sĩ từ nhà thầu Nhật Bản, cơ quan xét xử đã triệu tập 13 nhân chứng trong đó có ông Lê Quả (nguyên phó BQL dự án Đại lộ Đông - Tây) và 3 cựu quan chức PCI đến tòa. Theo đó, dù đang phải thụ hình 5 năm tù về tội "lợi dụng chức vụ và quyền hạn trong khi thi hành công vụ", bị án Lê Quả cũng được đưa đến phiên xử trên cùng chuyến xe của ông Sĩ. Ngoài ra còn có 3 nhân chứng khác có mặt nhưng không có các quan chức PCI. Tất cả đều được đưa vào phòng cách ly đặc biệt.

40 báo đài trong nước và quốc tế tham dự phiên tòa ông Sĩ chỉ được tác nghiệp trong phòng xử án 1 phút. Sau đó, họ được bố trí phòng riêng có hệ thống màn hình nhận tín hiệu từ nơi xét xử.

Ra tòa lần này, ông Sĩ tiều tụy, tóc rụng đi nhiều so với phiên xử trước. Ảnh: Vũ Mai.

Do ông Sĩ bị truy tố với khung hình phạt có mức án cao nhất là tử hình nên HĐXX được thành lập với 5 thành viên bao gồm 2 thẩm phán và 3 Hội thẩm nhân dân. Tòa cũng chuẩn bị thêm một thẩm phán và hội thẩm nhân dân dự khuyết. Giữ quyền công tố là kiểm sát viên Trần Ngọc Quang và Nguyễn Thị Bích Liên.

Ngoài luật sư Phan Trung Hoài bào chữa theo yêu cầu của ông Sĩ, vợ và con gái ông này còn mời thêm luật sư Trần Văn Tạo và Phạm Công Út bảo vệ cho “cựu” giám đốc BQL dự án.

Ngay trong phần thủ tục, 3 luật sư đồng loạt đề nghị HĐXX phải triệu tập có mặt 3 quan chức PCI - những người trực tiếp đưa tiền cho ông Sĩ, đại diện UBND TP HCM, đại diện BQLDA Đại lộ Đông - Tây... Bởi theo họ rất cần thiết phải có mặt những người này để làm sáng tỏ những tình tiết của vụ án.

Tuy nhiên, VKS đề nghị bác yêu cầu này. "Những người liên quan và nhân chứng đã có lời khai trong hồ sơ. Nếu thấy cần thiết, tòa có thể công bố trong quá trình xét xử theo luật định", công tố viên bác bỏ.

Sau 20 phút hội ý, HĐXX đã đồng quan điểm với VKS. Riêng phần đề nghị của các luật sư phải có mặt vợ ông Sĩ ở tòa vì liên quan đến căn nhà của 2 vợ chồng đã bị kê biên, tòa cho rằng sẽ triệu tập bổ sung sau.

Theo cơ quan công tố, khi biết Nhật Bản sẽ tài trợ vốn ODA cho dự án Đại lộ Đông - Tây (TP HCM), các quan chức PCI lên kế hoạch phải đưa hối lộ cho các “sếp” phụ trách để nhận được các gói thầu tư vấn dự án. Do vậy, ban lãnh đạo PCI tìm cách tiếp cận ông Huỳnh Ngọc Sĩ.

Cơ quan tố tụng cũng xác định, trong thời gian ở Việt Nam, các quan chức PCI đều ngụ tại khách sạn Norfolk (TP HCM) và quen biết với ông Nguyễn Thanh Hoàng (Tổng giám đốc công ty Norfolk), bạn đánh golf với ông Huỳnh Ngọc Sĩ.

Trong một lần gặp nhau tại nhà hàng của khách sạn, vấn đề làm thế nào để trúng thầu tư vấn thiết kế được nêu lên. Do có mặt ông Hoàng nên ông Sĩ đã làm ngơ. Tuy nhiên, ngay sau khi các quan chức PCI rời nhà hàng, ông Sĩ đã điện thoại nhận lời và yêu cầu: “Không được nói việc này với bất cứ ai. Chúng ta sẽ gặp nhau tại nơi khác”.

Tháng 2/2001, hai bên thống nhất gặp nhau ở một quán karaoke. Tại đây, ông Sĩ đòi phía PCI phải “chung” 20% giá trị hợp đồng nhưng sau nhiều lần kì kèo, ông Sĩ bớt còn 10%. Dứt giá, phía PCI đề nghị ông Sĩ cung cấp bản tiêu chuẩn đánh giá chi tiết hồ sơ dự thầu để PCI soạn thảo hồ sơ dựa trên tiêu chí này. Ngoài ra, PCI còn ra thêm điều kiện: “Mong ông hãy nhanh chóng thanh toán tiền trả trước cho hợp đồng tư vấn thiết kế này”. Đáp lại, ông Sĩ nói: “Đồng ý, tôi có thể”.

Kết quả điều tra còn cho thấy, khi lập hồ sơ dự thầu gói thầu, phía PCI đã tính toán đưa đơn giá lương chuyên gia tư vấn nước ngoài ở mức cao để khi trừ khoản tiền đưa hối lộ cho ông Sĩ và khoản giảm trừ khi thương thảo hợp đồng với Ban quản lý thì PCI vẫn còn lãi cao. Biết chuyện này nhưng khi ký hợp đồng, ông Sĩ vẫn “vô tư” chấp thuận, tăng thêm lương chuyên gia nước ngoài lên gần 7 tỷ đồng, cắt hạ lương của chuyên gia trong nước 2,4 tỷ đồng so với dự toán được duyệt.

Sau khi trúng thầu tư vấn thiết kế với giá trị hợp đồng là 9 triệu USD, theo tính toán của PCI, công ty này sẽ phải đưa tiền hối lộ cho ông Sĩ là 900.000 USD.

Ông Sĩ trong lần xử vì sai phạm tài chính trong quản lý Dự án Đại lộ Đông - Tây. Ảnh: Vũ Mai.

Từ “phi vụ” này, PCI tiếp tục nhờ ông Sĩ chỉ định thực hiện gói thầu tư vấn giám sát mà không phải qua đấu thầu (theo phê duyệt dự án của Chính phủ, gói thầu này phải tổ chức đấu thầu quốc tế).

Tại cuộc gặp gỡ, họ đã hỏi thẳng vị giám đốc dự án Đại lộ Đông - Tây: “Bao nhiêu?”. Ông Sĩ “chốt” ngay: “Không đối thủ cạnh tranh, không danh sách ngắn, quá dễ để nhận được hợp đồng này, 15%”. Lại thêm một cuộc trả giá, ông Sĩ bớt còn 12%. Cuối cùng phía PCI đề nghị: “Ông nói 12%, tôi nói 10%, vậy lấy giá trung bình là 11%”. Ông Sĩ gật đầu.

Cũng theo tính toán của PCI, giá trị hợp đồng này khoảng 15,5 triệu USD và họ phải “chung” cho ông Sĩ 1,7 triệu USD.

Sau nhiều lần nhận “lót tay”, tháng 4/2003, ông Sĩ gọi điện cho PCI yêu cầu đưa tiếp 262.000 USD của hai lần “làm ăn” trên. Lúc này, do quỹ của Văn phòng PCI tại TP HCM không đủ nên PCI Nhật Bản phải chuyển tiền sang Việt Nam để “chung chi” cho ông Sĩ. Một tháng sau, các quan chức PCI phải gom góp nhiều nguồn mới đủ số tiền trên và giao cho ông Sĩ ngay phòng làm việc của ông này tại Ban quản lý dự án.

Về lần giao tiền này, cơ quan điều tra xác định, ngày 28/5/2003, đích thân ông Sakano Tsuneo (Trưởng Văn phòng đại diện PCI tại Việt Nam) và ông Takasu Kunio (thành viên HĐQT, nguyên giám đốc điều hành PCI) vừa từ Nhật Bản bay qua đã mang túi xách đựng 262.000 USD đến Ban QLDA. Trên đường đi, ông Sakano đã gọi điện thông báo với Sĩ là đang cùng một người bạn đến. Đến phòng ông Sĩ, ông Sakano gõ cửa và được ông Sĩ cho vào phòng để “nói chuyện”. Còn ông Takasu Kunio phải đứng ở ngoài vì ông Sĩ cho là “người lạ mặt”. Thấy vậy, vị trưởng Văn phòng đại diện PCI phải giải thích ông Takasu là bạn và là người trực tiếp “chung” tiền thì ông Sĩ mới cho vào.

Cũng theo cơ quan điều tra, với hàng loạt hành vi phạm pháp trên, ông Huỳnh Ngọc Sĩ đã cố tình làm không đúng với nhiệm vụ được giao, làm theo yêu cầu có lợi cho PCI Nhật Bản để nhận hối lộ 262.000 USD (hơn 4 tỷ đồng). Việc các quan chức PCI đưa hối lộ cho ông Sĩ cũng bị phía Nhật Bản xử lý về tội “vi phạm luật chống cạnh tranh không lành mạnh” theo luật pháp nước sở tại.

Cơ quan CSĐT Bộ công an cũng xác định, ngoài lần “bỏ túi” 262.000 USD trên (chỉ chiếm 10% số tiền thỏa thuận giữa 2 bên) ông Huỳnh Ngọc Sĩ còn 6 lần nhận tiền hối lộ của PCI. Tuy nhiên, chứng cứ về các lần “lót tay” này phía Nhật Bản chưa cung cấp kịp nên cơ chức năng sẽ tách ra thành vụ án khác.

Ngoài vụ án này, ông Sĩ còn đang thụ án 6 năm tù về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ do có sai phạm về tài chính trong quản lý dự án đại lộ Đông - Tây.

Dự kiến phiên tòa sẽ diễn ra từ ngày 15 đến 18/10.

Vũ Mai - Quốc Thắng