Một chuyên án có nhiều cái... nhức

Nhiều cả về lực lượng tham gia vây bắt lẫn cơ sở vật chất, kỹ thuật, khoa học hình sự cũng được áp dụng những phương pháp tân tiến nhất, hiện đại nhất. Và chuyên án này cũng có thể coi là một chuyên án nhận được nguồn tin cung cấp của người dân nhiều nhất, cũng như sự vào cuộc của tất cả mọi tầng lớp nhân dân, thậm chí có một tờ báo đã dành hẳn một chuyên mục “nhận thông tin về vụ án cướp tiệm vàng” (theo đó, nếu người cung cấp thông tin có giá trị sẽ nhận được 5 triệu đồng) để giúp cơ quan điều tra phá án.

Nghe điện thoại...nhức cả đầu

Đêm 31-8-2011, chúng tôi có mặt ở Phòng trực ban hình sự Công an tỉnh Bắc Giang (Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Bắc Giang nằm ngay cạnh Trại tạm giam công an tỉnh) để phục kích Lê Văn Luyện vì nắm được thông tin, khoảng hơn 2 giờ sáng 1-9-2011, Luyện sẽ được đưa thẳng về đây. Suốt đêm 31-8-2011 cho đến lúc tên Luyện được đưa về, chúng tôi không thể đếm nổi có bao nhiêu cuộc điện thoại của người dân gọi đến để cung cấp thông tin về thủ phạm. Thời điểm đó tên Luyện đã bị bắt giữ nhưng nhiều người chưa biết, vẫn nhiệt tình gọi ra từ Bình Dương, Đồng Nai, Sóc Trăng, cung cấp tin tức. “Báo cáo các anh, gần nhà tôi xuất hiện hai thanh niên nói giọng Bắc, tóc nhuộm vàng, có biểu hiện rất đáng ngờ...” hoặc “Trên chuyến xe đêm ở địa phận Hà Tĩnh, tôi ngồi gần một thanh niên rất trẻ, kể lại tường tận vụ cướp ở Bắc Giang, nếu không phải là thủ phạm thì hắn không thể kể tỉ mỉ thế được...”, những mẩu tin như vậy rất nhiều.

Anh cán bộ trực ban hình sự cả đêm hôm đó thức cùng chúng tôi và có lẽ nhiều ngày trước đó, từ khi vụ án cướp tiệm vàng xảy ra, anh cùng đồng đội của mình cũng đã thức để nhận tin như thế. Cuốn sổ ghi thông tin người dân phản ánh sau mỗi ngày lại dày thêm. Hàng ngàn nguồn tin đã được chuyển tới Công an tỉnh Bắc Giang. Tất cả đều được xác minh ngay sau đó. Rất nhiều đơn vị đặc biệt thuộc lực lượng công an nhân dân đã được huy động. Ngoài Công an tỉnh Bắc Giang thì các Cục nghiệp vụ thuộc Tổng cục Cảnh sát phòng chống tội phạm cũng tham gia như: Viện Khoa học hình sự, Cục Hồ sơ nghiệp vụ, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội, Cục Trinh sát ngoại tuyến, Cục Truy nã tội phạm, Đội xe Tổng cục Cảnh sát... công an tám tỉnh, thành phố lân cận Bắc Giang cũng nằm trong “điểm nóng” phối hợp cùng Công an Bắc Giang truy tìm tên thủ ác. Cũng qua vụ án này mới thấy, tai mắt nhân dân, công tác quần chúng là vô cùng quan trọng. Nhờ làm tốt công tác này mà thủ phạm Lê Văn Luyện đã bị phát giác.

Vụ án cướp tiệm vàng cũng gây ra một cuộc đua về thông tin đối với cánh báo chí. Ngay khi nhận thông tin đã bắt được Lê Văn Luyện ở Đồn Biên phòng Na Hình, huyện Văn Lãng, Lạng Sơn, một nhóm phóng viên đã mượn xe ôtô tự lái thẳng lên Lạng Sơn. Từ đây họ lại phải thuê xe ôm mới có thể vào được tận đồn biên phòng để chụp những bức ảnh đầu tiên về tên sát thủ. Cũng vì cuộc đua thông tin mà có vài anh phóng viên láu cá đã không ngần ngại dùng chiêu “lừa” cả cơ quan điều tra. Thượng tá Nguyễn Mạnh Hùng - Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội Công an Bắc Giang kể lại, khi manh mối thủ phạm vẫn còn là một ẩn số thì anh nhận được một tin nhắn từ số máy lạ, với nội dung họ sẽ cung cấp thông tin về thủ phạm, khiến anh không thể bỏ qua, buộc phải gọi lại. Không ngờ, bắt máy lại là một phóng viên. Anh này nhanh nhảu hỏi thông tin về vụ án. Cũng đúng lúc nước sôi lửa bỏng, một chàng phóng viên khác đã gọi cho anh Hùng “xin” thông tin, đúng lúc ấy thì điện thoại của anh Hùng mất sóng, chưa kịp gọi lại thì cậu phóng viên kia đã gọi lại... mắng xa xả.

Một tuần liền kể từ khi vụ án xảy ra, thượng tá Nguyễn Mạnh Hùng chưa có một đêm nào ngủ quá hai tiếng; cứ nhắm mắt vào, hình ảnh ba xác người vô tội ở tiệm vàng, đặc biệt là em bé chưa đầy 20 tháng tuổi chết thảm lại hiện ra trước mặt, khiến các anh càng thêm quyết tâm phải bắt bằng được hung thủ. Chúng tôi biết, không chỉ thượng tá Hùng và các đồng đội của anh, mà ngay các đồng chí lãnh đạo Công an Bắc Giang cũng như lãnh đạo Ban chuyên án đều không thể ngủ ngon trong những ngày chưa tóm được tên Luyện. Cũng ít có trường hợp nào, thủ phạm được chở bằng siêu xe Hummer. Luyện là tên tội phạm cực kỳ nguy hiểm, việc dẫn giải phải đảm bảo công tác an toàn, thế nên siêu xe Hummer đã được sử dụng để chở hắn.

Lê Văn Luyện được di lý về trại giam bằng siêu xe Hummer

Làn sóng phẫn uất trên mạng quá...nhức nhối

Khi vụ án chưa được phá, thủ phạm vẫn là một dấu hỏi, có người đã “hiến kế”, thậm chí “dạy” cơ quan điều tra phải điều tra theo hướng nào, phải đến những đâu, hỏi những ai, có người còn tỉ mỉ xây dựng cả một kế hoạch phá án, phân tích và cho rằng, thủ phạm đã quay trở lại hiện trường, trà trộn trong đám tang nạn nhân để thăm dò tình hình. Khi một số báo đưa ra nhận định của luật sư, cho rằng Luyện chưa đủ 18 tuổi thì không thể tử hình, đã dấy lên làn sóng căm uất của dư luận. Có độc giả còn phân tích, cho rằng đứng đằng sau Luyện là một tổ chức tội phạm nào đó, khi biết Luyện chưa đủ 18 tuổi đã đưa hắn ra để “thí” như một quân tốt. Thậm chí, có người còn đòi sửa luật.

Ngay sau khi Lê Văn Luyện bị bắt giữ, trên thế giới ảo đã có những hội nhanh chóng được thành lập, như “Hội phát cuồng vì Lê Văn Luyện”, “1 triệu chữ ký đòi tử hình Lê Văn Luyện”, “Hội những người phát điên vì Luyện”, cho thấy, người dân, đặc biệt là giới trẻ, đã sát sao theo dõi vụ án này như thế nào. Rất nhiều “fan cuồng” đã hỏi nhau xem có biết số điện thoại của Luyện không để nhắn tin chửi. Thậm chí, danh từ “Luyện” bây giờ đã được sử dụng như một động từ hoặc tính từ của dân cư mạng. Ví dụ như: “Nhìn mày Luyện thế”, “Thằng này Luyện thật”, “Cái Luyện gì thế?”, nghĩa là khi muốn nói tới một việc gì kinh khủng, sợ hãi, họ sẽ dùng từ “Luyện” để thay thế các động từ, tính từ nguyên dạng của nó. Hoặc, khi ra đường muốn không bị bắt nạt, có người “hiến kế”: “Hãy nói là em anh Luyện”.

Trên một diễn đàn xã hội, một “bài hát”, có nguyên một đoạn rap trên nền nhạc sàn với tên “Nàng Luyện lỡ bước” do HIV Band thực hiện, đang trở thành “ca khúc hít” của tháng, với nội dung lên án những hành động của Lê Văn Luyện và khuyên các bạn trẻ nên nghe lời cha mẹ, học hành tử tế, sống lương thiện để không có một ngày phải sa chân vào vòng lao lý như Luyện: “Vì ham mê giàu sang Luyện xách dao đi cướp tiệm vàng/Vì không nghe mẹ cha Luyện đã sa chân vào cạm bẫy/Chạy đi ra Lạng Sơn Luyện đã bị công an vây bắt... Ngồi trong tù quạnh hiu Luyện tiếc thương cho số phận mình/Chạy theo bao cuộc chơi Luyện mãi theo con đường tội lỗi/Thân xác Luyện giờ không còn chi...”. “Ca khúc” này nhận được rất nhiều comment của các thành viên diễn đàn và tất cả đều bày tỏ sự phẫn nộ, căm ghét tên ác thủ, đồng thời xót thương em bé vô tội cũng như vợ chồng chủ tiệm vàng.

Hiệu ứng xã hội sau mỗi vụ án như thế này quả là rất lớn. Nó có thể làm thay đổi hành vi, nhận thức của giới trẻ về pháp luật theo chiều hướng tích cực, nhưng cũng nhen nhóm những suy nghĩ tiêu cực. Nhiều kẻ đã hình thành trong đầu ý tưởng: “Phạm tội khi chưa đủ 18 tuổi thì không sợ chết”, dù thời điểm này, việc điều tra vụ án vẫn đang ở giai đoạn đầu, chưa biết khi ra tòa, Lê Văn Luyện sẽ nhận mức án nào. Chúng tôi đề nghị các độc giả không nên bức xúc, có lời lẽ quá khích, phản văn hóa khi bàn về vụ án Lê Văn Luyện, gây nhiễu thông tin và không nên gây hoang mang dư luận hơn nữa. Chỉ cần tin chắc một điều, tội ác sớm muộn cũng sẽ bị trừng trị.