Dự án 'xe buýt' đường sông TP.HCM khả thi nhưng vẫn 'tắc'

 “Mới dừng lại ý tưởng”

Theo thông tin từ Sở GTVT TP.HCM, ý tưởng triển khai xây dựng phương án thí điểm các tuyến vận tải hành khách công cộng đường sông (gọi tắt là “buýt” đường sông) đã có từ năm 2001, do Sở Giao thông công chính TP (nay là Sở GTVT TP) đề xuất.

Tuy nhiên, sau đó không thực hiện được vì nhiều yếu tố, như: Cơ sở hạ tầng, phương tiện, bến bãi chưa cho phép, quy hoạch tổng thể bố cục không gian chưa phù hợp để phát triển buýt đường sông...

Đến cuối năm 2010, Công ty TNHH Thường Nhật đã đề xuất thí điểm mở 2 tuyến canô buýt, mỗi tuyến dài 11 km với thời gian di chuyển 30 phút. Sau đó, UBND TP đã chấp thuận chủ trương trên và giao cho các đơn vị liên quan khảo sát, lập dự án để xem xét và quyết định, chậm nhất ngày 31/12/2011.

Hiện nay, Công ty TNHH Thường Nhật đang triển khai 8 canô buýt chạy hợp đồng đưa rước nhân viên cho các doanh nghiệp tại Đồng Nai.

Bên cạnh đó, UBND TP đã có văn bản đề nghị Tổng Công ty Cơ khí giao thông vận tải Sài Gòn (Samco – đơn vị trực thuộc UBND TP) phối hợp cùng Công ty TNHH Thường Nhật nghiên cứu, thực hiện dự án nói trên.

Trao đổi trực tiếp với PV, ông Nguyễn Kim Toản - Giám đốc Công ty TNHH Thường Nhật, cho hay: "Được sự ủng hộ từ UBND TP và Sở GTVT, trong quá trình nghiên cứu, xác lập dự án, chúng tôi đã xuống làm việc trực tiếp với từng địa phương để hình thành các bến đón trả khách. Tuy nhiên, sau khi khảo sát thì việc tìm vị trí phù hợp theo đề án rất khó khăn, bởi đa số mặt bằng đã bị nhiều hộ dân làm nhà lấn chiếm sông, kênh rạch từ nhiều năm nay".

Ông Phan Công Bằng - Trưởng phòng Quản lý giao thông đường thủy, Sở GTVT TP, cho biết, hiện nay việc triển khai thí điểm hệ thống buýt đường sông trên địa bàn TP vẫn chỉ dừng lại ở ý tưởng.

Theo chỉ đạo của UBND TP, việc xác lập dự án phải có sự phối hợp đồng bộ và chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị để triển khai dự án. Và việc lập dự án tổng thể sẽ do Sở GTVT đứng đầu, sau đó kêu gọi nhà đầu tư cùng bắt tay làm. Quan trọng phải có sự hỗ trợ từ phía nhà nước.

Khả thi

Sở GTVT TP, thông tin, hiện nay trên địa bàn TP.HCM có 112 tuyến sông, kênh, rạch với tổng chiều dài gần 1.000km. Trong đó, tuyến đường thủy nội địa có chiều dài 574,1km. Qua khảo sát và nghiên cứu sơ bộ về luồng tuyến, có khả năng thu hút hành khách từ các khu vực dân cư dọc các tuyến đi bằng phương tiện thủy và kết nối với vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt.

Hiện nay, công ty Thường Nhật đã ký hợp đồng với một số doanh nghiệp tại Nhơn Trạch (Đồng Nai), trong việc đưa rước nhân viên bằng đường thủy, xuất phát từ Công viên Bạch Đằng (quận 1), với 8 tàu canô buýt, sức chở 20 người/tàu. Giá vé dao động từ 2 đến 8 đô la Mỹ. Tuy giá vé đang còn hơi cao nhưng rút ngắn đáng kể thời gian đi, vì nếu đi đường bộ phải mất khoảng 3 đến 4 giờ, trong khi đi đường thủy chỉ mất gần 1 giờ, ông Toản thông tin.

Nếu được sự hỗ trợ của Nhà nước, việc đưa vào hoạt động loại hình “buýt” đường sông sẽ đem lại nhiều thuận lợi cho TPHCM.

Ngoài ra, Công ty TNHH Thường Nhật cũng cho biết, nếu để thực hiện được dự án “buýt’ đường sông, kinh phí dự kiến hơn 100 tỷ đồng khi đầu tư 2 tuyến buýt đường sông, trong đó 70% là vốn vay.

Cụ thể, thời gian đầu sẽ đầu tư 8 tàu có sức chứa 80 ghế/tàu. Nếu chỉ với 50% công suất, mỗi ngày 2 tuyến buýt đường sông sẽ vận chuyển gần 5.000 khách, đáp ứng một phần nhu cầu đi lại của người dân TP.

Khi đi vào hoạt đồng, chắc chắn giá vé đường thủy sẽ cao hơn đường bộ, do việc tiêu hao năng lượng rất lớn, chưa kể chi phí bảo trì bảo dưỡng... Tuy nhiên “buýt” đường sông nếu được Nhà nước hỗ trợ thì giá vé chỉ dao động 10.000-15.000 đồng/lượt.

Theo các chuyên gia, nếu TP thu hút được người dân chuyển sang sử dụng “buýt” sông thay phương tiện giao thông cá nhân đường bộ thì mỗi ngày sẽ tiết kiệm gần 1,5 triệu USD do nạn kẹt xe gây ra.

“Ngoài việc giảm áp lực cho giao thông đường bộ, giúp hành khách rút ngắn thời gian và quãng đường đi, hoàn thiện dần cơ sở hạ tầng, việc khai thác tuyến đường sông còn giúp phát triển du lịch sông ngòi, kênh rạch TP”, một cán bộ Sở GTVT TP nhận định.