Dinh dưỡng cho người viêm gan mãn

 

Tập thể dục thường xuyên sẽ góp phần giảm lượng mỡ trong máu, người bị bệnh gan cần tập thể dục ít nhất 60 phút/ngày - Ảnh: N.C.T.

Các biện pháp dự phòng chính bao gồm:

Bỏ hoàn toàn bia rượu

 

Bệnh nhân được chẩn đoán viêm gan mãn tính khi tình trạng viêm gan tiến triển kéo dài trên sáu tháng qua các xét nghiệm chức năng gan. Bệnh viêm gan mãn xuất phát từ rất nhiều nguyên nhân, trong đó nguyên nhân chiếm tỉ lệ cao nhất là do nhiễm virut viêm gan siêu vi B hoặc C, thường được gọi là viêm gan siêu vi B hay C mãn tính. Một tỉ lệ nhất định bệnh nhân viêm gan mãn sẽ tiến triển thành xơ gan trong vài chục năm. Bên cạnh đó, bệnh nhân mắc viêm gan mãn gia tăng nguy cơ mắc ung thư tế bào gan.

Việc uống nhiều rượu bia dẫn đến tích tụ mỡ trong gan, gan nhiễm mỡ (còn gọi là gan nhiễm mỡ do rượu), viêm gan mãn và xơ gan. Người mắc viêm gan mãn tính nên kiêng hoàn toàn rượu bia chứ không phải chỉ giảm uống. Bỏ hẳn rượu bia sẽ giúp gan hồi phục một phần và đáp ứng tốt các thuốc điều trị viêm gan mãn.

Chế độ ăn giảm béo, lành mạnh

Ăn uống không điều độ với khẩu phần nhiều béo, nhiều chất ngọt, ăn trễ trong ngày và ít tập thể dục, thể thao dẫn đến thừa cân béo phì và gan nhiễm mỡ (gan được cho là nhiễm mỡ khi lượng mỡ tích tụ quá 5% trọng lượng gan). Với bệnh nhân viêm gan mãn, cần chế độ ăn uống và vận động hết sức điều độ và tích cực nhằm tránh tăng thêm tác hại xấu cho gan. Bệnh nhân cần hạn chế thức ăn ngọt, béo, ăn trễ sau 20g; giữ cân nặng trong mức cho phép và tập thể dục thể thao ít nhất 60 phút mỗi ngày.

Tiêm văcxin ngừa viêm gan khác (A hoặc B) nếu chưa nhiễm

Nếu bệnh nhân bị viêm gan mãn do nhiễm virut viêm gan siêu vi C mà lại nhiễm thêm virut viêm gan siêu vi A hoặc B thì dễ dẫn đến suy gan cấp hoặc làm nặng thêm tổn thương tế bào gan, đẩy nhanh tiến trình đến xơ gan. Do đó, người khỏe mạnh hay người bị viêm gan mãn cần xét nghiệm máu kháng thể các virus siêu vi A và B, tiêm ngừa văcxin phòng bệnh viêm gan siêu vi A và B nếu chưa nhiễm.

Tránh các thuốc độc gan

Gan là trung tâm trong việc đào thải, khử độc, bài tiết hầu hết các thuốc đưa vào cơ thể. Bệnh nhân mắc viêm gan mãn tính với thay đổi chức năng gan ở nhiều mức độ khác nhau có nguy cơ xuất hiện triệu chứng phản ứng những thuốc thông thường được chỉ định cho mọi người.

Có rất nhiều thuốc ảnh hưởng đến gan, gồm nhóm thuốc chống trầm cảm, tất cả thuốc kháng viêm không steroid, thuốc điều trị giảm mỡ trong máu, thuốc điều trị bệnh đái tháo đường, kháng sinh, thuốc kháng nấm, thuốc chống động kinh, hormon... Người bệnh viêm gan mãn không nên tự ý sử dụng các thuốc trên và cần thông báo cho bác sĩ để được thay thế thuốc hoặc điều chỉnh liều và theo dõi tác dụng phụ.

Cẩn thận với các thuốc bổ sung vitamin

Người bệnh viêm gan mãn không nên sử dụng một số vitamin và khoáng chất, như vitamin A liều cao (trên 25.000 đơn vị mỗi ngày) vì vitamin A liều cao có khả năng gây độc gan, viêm gan mỡ, hóa sợi, viêm gan mãn và xơ gan.

Người bị viêm gan mãn cũng nên hạn chế thuốc sắt và các thuốc bổ có chứa sắt, trừ khi có xét nghiệm xác định thiếu máu do thiếu chất sắt. Ở người có viêm gan mãn, chất sắt có xu hướng tích tụ quá mức tại gan, từ đó gây tổn thương gan thông qua cơ chế sản xuất nhiều gốc tự do và cuối cùng là làm tổn thương tế bào gan.

Ngoài ra, người bị viêm gan mãn cũng nên thận trọng và hạn chế sử dụng các thuốc có nguồn gốc thảo dược vì một số thuốc cũng có nguy cơ độc gan.

ThS.BS TRẦN QUỐC CỜNG (Trung tâm Dinh dưỡng)