Chẳng hạn, với tác dụng hạ đường huyết, cà phê trở thành thức uống nên thuốc cho người bị bệnh tiểu đường, tất nhiên với điều kiện là uống đắng chứ pha đường ngọt như nấu chè lại đệm miếng bánh kem béo ngậy thì có khi nên gọi là thuốc... độc vì vừa tăng lượng đường trong máu vừa ức chế hoạt tính của nội tiết tố insulin. Các nhà nghiên cứu ở Na Uy đã báo động rằng không ít bệnh nhân tiểu đường bị nhồi máu cơ tim ngay sau cữ cà phê cộng với bánh ngọt.
Các chuyên gia sức khỏe ở Hà Lan cũng đã chứng minh rằng nếu dùng cà phê đen không quá 2 lần trong ngày, thì sẽ giúp ổn định đường huyết cho bệnh nhân tiểu đường thay vì phải tăng lượng thuốc. Cũng theo các thầy thuốc ở Hà Lan, đừng quên tách cà phê đen sau bữa ăn nếu muốn trợ lực cho thuốc hạ đường huyết.
Theo một công trình nghiên cứu kéo dài cả chục năm với hàng ngàn đối tượng tại Đại học John-Hopkins (Hoa Kỳ) nếu đổ tội cho cà phê làm tăng huyết áp là oan! Tác dụng làm tim đập nhanh nếu có ở người nhạy cảm chỉ kéo dài trong vài giờ. Do đó, người gặp lúc đang cao huyết áp không nên uống cà phê. Ngược lại, với người có huyết áp thấp thì cà phê là biện pháp chữa cháy để bớt chóng mặt khi huyết áp bất ngờ hạ cánh mà không báo trước.
Thêm vào đó, cần biết chọn cà phê mà “chơi” vì tác dụng tăng huyết áp tùy thuộc vào loại cà phê. Theo nhận xét của các nhà nghiên cứu ở Thụy Sĩ, mạnh nhất là cà phê phin rồi đến cà phê lược qua máy, cà phê hòa tan... và cuối cùng, yếu nhất là cà phê đã loại caffein. Trong số đó, cà phê lược qua máy còn có thêm nhược điểm là dễ làm tăng chất mỡ trong máu.
Ai cũng biết cà phê làm tỉnh người. Bằng chứng là các nhà nghiên cứu ở Hoa Kỳ đã xác minh tác dụng chống căng thẳng, chống run cơ của cà phê trên người bị bệnh Parkinson.
Nhưng cà phê chỉ giúp thư giãn khi uống vừa phải, không quá 2 lần trong ngày. Vượt ra ngoài định mức đó, cà phê không những gây nghiện mà còn tăng tính háo động của người uống.
Cà phê nếu biết cách dùng sẽ là một vị thuốc tốt. Cà phê nhờ chứa nhiều hoạt chất kháng ôxy hóa nên là thức uống có khả năng chống xơ vữa mạch máu và phòng ngừa ung thư. Điểm đáng tiếc khiến cà phê chỉ còn phản ứng phụ là vì ranh giới giữa ứng dụng và lạm dụng lại rất mong manh. Nhiều khi ngon quá cũng phiền!
Bác sĩ Lương Lễ Hoàng (Trung tâm Điều trị ôxy cao áp TPHCM)