'Bắt mạch' việc ngại tố cáo chống tham nhũng

Ngày 3/11, tại hội thảo quốc tế "Bảo vệ người tố cáo tham nhũng", ông Nguyễn Đình Phách (Chánh văn phòng Ban chỉ đạo trung ương về phòng chống tham nhũng) thẳng thắn nhìn nhận, thời gian qua dù có nhiều cố gắng nhưng công tác phòng, chống tham nhũng vẫn chưa tạo được chuyển biến. Tham nhũng vẫn còn nghiêm trọng và phức tạp, gây bức xúc trong dư luận xã hội. Số người tố cáo loại tội phạm này còn ít.

Theo ông, nguyên nhân của tình trạng trên là do các quy định bảo vệ người tố cáo về tham nhũng chưa đầy đủ, không khả thi nên nhiều trường hợp chống tiêu cực bị trả thù dưới hình thức tinh vi như: mất việc, bị khủng bố tinh thần, con cái bị ảnh hưởng trong sự nghiệp, thậm chí bị đe dọa tính mạng...

Ở Hà Nội, thời gian qua một số người đã mạnh dạn đấu tranh với tham nhũng như bà Hòa ở quận Tây Hồ, ông Bình ở quận Cầu Giấy... Thế nhưng những tấm gương dũng cảm này đã không ít lần bị kẻ giấu mặt đe dọa, hành hung; thậm chí đổ chất thải vào nhà trong ngày Tết mà không nhận được sự bảo vệ kịp thời của các cơ quan chức năng.

Nhiều chuyên gia nước ngoài tham dự hội thảo. Ảnh: Thái Thịnh.

Tại hội thảo, ông Nguyễn Huy Lân (Chánh văn phòng Ban chỉ đạo tỉnh Nghệ An về phòng chống tham nhũng) cũng chia sẻ: "Chống tham nhũng đã trở thành "cuộc chiến" phức tạp và quyết liệt. Người tham nhũng có chức vụ, quyền hạn, có nhiều tiền nên khi bị phát hiện họ sẵn sàng dùng mọi thủ đoạn để ngăn chặn, trả thù người tố cáo để bảo vệ quyền lợi địa vị của mình".

Đánh giá về vấn nạn tham nhũng hiện nay, thiếu tướng Nguyễn Ngọc Anh (Vụ trưởng Vụ pháp chế, Bộ Công an) cho hay nạn tham nhũng đang xảy ra trên nhiều lĩnh vực của đời sống. Tuy nhiên, tỷ lệ phát hiện và xử lý các vụ việc còn thấp, chưa tương xứng với thực trạng.

Thiếu tướng cho rằng xảy ra tình trạng trên là do người dân e ngại, né tránh lo sợ bị trả thù nên không dám đứng ra tố cáo. Trong khi đó, những kẻ tham nhũng dùng nhiều phương thức tinh vi để đối phó. "Vấn đề bảo vệ người tố cáo tham nhũng là yêu cầu cần thiết hiện nay", vị đại biểu đến từ Bộ Công an nhìn nhận.

Tại buổi hội thảo, nhiều chuyên gia nước ngoài cũng chia sẻ, biện pháp bảo vệ người tố cáo. Cách phổ biến là giữ bí mật tên tuổi, địa chỉ và thông tin liên quan đến người tố cáo. Họ có thể được thay đổi họ tên, đưa đến cư trú ở nơi khác, thậm chí có thể ra nước ngoài sinh sống... Không chỉ người tố cáo, thân nhân của họ cũng được bảo vệ trước nguy cơ tấn công của tội phạm.

Đại diện phía Hàn Quốc cho hay, theo đạo luật bảo vệ người tố cáo tham nhũng vừa được ban hành, mọi thông tin liên quan đến người tố cáo đều không được tiết lộ. Nếu trong quá trình tố cáo, người đứng ra tố cáo có chịu ảnh hưởng thiệt hại về kinh tế sẽ được đền bù, chuyển công tác sang nơi phù hợp. Đặc biệt, họ sẽ còn có một khoản thu nhất định được trích từ tiền % vụ việc được phát hiện.

"Nếu thấy tính mạng của người đó không được an toàn, cảnh sát địa phương sẽ là người trực tiếp tham gia bảo vệ trong thời gian nhất định. Thậm chí khi đi bất cứ đâu, họ cũng có người đi kèm để bảo vệ", đại diện của Ủy ban chống tham nhũng và quyền công dân Hàn Quốc nói.

Ông Jairro Acuna Alfaro (đại điện của chương trình phát triển Liên Hợp quốc) gợi ý để người dân tích cực tham gia tố cáo, tố giác tham nhũng, cần xây dựng những quy định để bảo vệ và có chính sách khuyến khích họ.

Ông cho rằng chỉ khi người ta thấy an toàn thì các mục tiêu, chiến lược phòng chống tham nhũng mới thực hiện được. “Theo một khảo sát cho thấy 77% người làm trong các doanh nghiệp được hỏi không quan tâm đến phòng chống tham nhũng bởi lo bị trù úm”, ông nói.

Thái Thịnh