Bạo lực và bi kịch gia đình

Những giọt nước mắt mừng vui lăn dài trên đôi má của người mẹ già hơn 70 tuổi sau khi nghe tòa tuyên mức án 2 năm tù đối với con gái về tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh. Cạnh bà, những đứa cháu ngoại cũng lăng xăng, không giấu được niềm vui khi chỉ còn một năm nữa thôi, mẹ họ sẽ được về nhà.

Tức nước vỡ bờ

“Mẹ tôi là người phụ nữ chịu khó, chịu khổ, sớm hôm tần tảo để lo cho gia đình. Thế nhưng, mỗi lần cha nhậu say về là mẹ lại bị cha dằn vặt, đánh đập, chửi bới. Vì con cháu, mẹ cắn răng chịu đựng, không ly dị… Không ngờ chuyện đau lòng xảy ra…Cha tôi đã mất đi, giờ chỉ còn có mẹ. Mong HĐXX giảm án nhẹ nhất cho mẹ tôi sớm trở về’’.Người con trai của bà N.T.M.N (SN 1964, ngụ quận Bình Tân - TPHCM). cũng là đại diện hợp pháp cho người bị hại - ông N.V.T (SN 1953) - lên tiếng.

Theo cáo trạng, dù các con đã lớn và đã có 3 cháu nội nhưng ông T. vẫn thường ghen tuông, gây gổ dẫn đến vợ chồng mâu thuẫn triền miên. Khoảng 20 giờ ngày 23-12-2010, sau khi uống rượu, ông T. lại chửi mắng vợ. Biết tính chồng, bà N. không cãi lại mà bỏ vào nhà ngồi nói chuyện với người thuê phòng trọ phía sau nhà.

Nghe người này nói có người thân đang nằm bệnh viện, bà N. ngỏ ý muốn vào thăm nhưng ông T. không đồng ý. Mặc kệ, bà N. lẳng lặng dắt xe máy ra khỏi nhà, không ngờ ông T. dùng dao Thái Lan đâm thủng lốp xe sau không cho bà đi. Bà N. tiếp tục lấy một xe khác nhưng lại bị chồng cầm dao đâm thủng cả hai bánh xe. Tức mình, bà N. cào cấu vào mặt, vào người chồng dẫn đến hai bên xô xát nhưng được con trai can ngăn. Ông T. cầm xà beng đứng trước cổng nhà, vừa chửi vừa hăm dọa đánh nếu bà N. bước ra khỏi cửa.

Khoảng 15 phút sau, khi bà N. đang lấy nước uống, ông T. xông đến dùng ghế sắt đánh vào đầu và lưng vợ. Vừa đưa tay lên đỡ, bà N. vừa chụp lấy con dao ông T. dùng đâm bánh xe đang để cạnh đó. Những nhát dao vung lên trong lúc tức giận đã cướp đi sinh mạng của ông T.

Phòng chống bạo lực gia đình

Bà N. đã khóc thút thít suốt từ đầu đến cuối phiên tòa. Những giọt nước mắt ăn năn, hối lỗi và cả thương thân. “Bị cáo không muốn giết chết ông ấy. Chỉ là một lúc thiếu kiềm chế, suy nghĩ, bị ông ấy cầm ghế đánh nên… Xin HĐXX xem xét, khoan hồng cho bị cáo được về sớm để thờ chồng và sống cùng con cháu…” - bà N. nghẹn ngào trình bày.

Trò chuyện với chúng tôi, mẹ của bà N. nói: “Vợ chồng nó sống với nhau mấy chục năm, cũng có cãi, đánh nhau nhưng tôi cũng không ngờ sự việc lại đến nước này. Bình thường, chồng nó cũng biết phụ vợ buôn bán nhưng khi nhậu vô, nó nói bậy nói bạ rồi đụng tay, đụng chân… Bây giờ nói gì thì nói, dù gia đình chồng và các con tha thứ, nó vẫn mang tiếng giết chồng. Phải chi nó dứt khoát hơn, sống với nhau không được thì chia tay…’’.

Đây là một trong rất nhiều vụ án xuất phát từ bạo lực gia đình mà tòa án từng đưa ra xét xử. Có thể thấy nguyên nhân dẫn đến những vụ án đau lòng đó là do hầu hết phụ nữ dù bị xâm phạm nghiêm trọng về mặt thể chất, tinh thần và nhân phẩm nhưng vẫn cam chịu vì tự ti, thiếu hiểu biết (đặc biệt là thiếu hiểu biết về pháp luật) để tự bảo vệ mình.

Ngoài ra, có một thực tế, người trong cuộc sợ bị “mất mặt”, không muốn “vạch áo cho người xem lưng” đã đành, ngay cả những người xung quanh, thậm chí công an hay các đoàn thể xã hội, vẫn còn không ít quan niệm đó là mâu thuẫn gia đình nên nếu chưa ở mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì chỉ “xử lý nội bộ”.

Luật Phòng chống bạo lực gia đình đã được Quốc hội thông qua từ tháng 11-2007, trong đó quy định về phòng ngừa bạo lực gia đình, bảo vệ, hỗ trợ nạn nhân bạo lực gia đình; trách nhiệm của cá nhân, gia đình, cơ quan, tổ chức trong phòng chống bạo lực gia đình và xử lý vi phạm pháp luật về phòng chống bạo lực gia đình. Vấn đề là làm thế nào thay đổi thái độ, quan niệm của xã hội đối với hành vi bạo lực gia đình để hành vi đó không còn được coi là bình thường.

Người bị hại có lỗi

Trong phần tranh luận, VKSND TPHCM đã đề nghị mức án từ 7-8 năm tù về tội giết người (điều 93 BLHS) đối với bị cáo N.T.M.N. Tuy nhiên, HĐXX nhận định khi bị nạn nhân dùng ghế đánh vào đầu, bị cáo đã lấy chính con dao mà nạn nhân đã sử dụng để đâm lại. Đây là lỗi cố ý gián tiếp. Vì thế, bị cáo đã phạm tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh (điều 95 BLHS).