Bao giờ hết ùn tắc: Không thể hứa

Mong ĐB thông cảm

Là người đầu tiên nêu câu hỏi chất vấn, ĐB Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) đi sâu vào các vấn đề liên quan đến ùn tắc, tai nạn giao thông (TNGT) và đề nghị Bộ trưởng Thăng cho biết có giải pháp gì mang tính đột phá để khắc phục tình trạng trên? Đáp lại, ông Thăng thừa nhận TNGT và ùn tắc giao thông hiện nay vẫn còn hết sức nghiêm trọng. Để giải quyết vấn đề trên, cần phải đầu tư nâng cao hệ thống cơ sở hạ tầng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nước, nhất là trong lĩnh vực an toàn giao thông.

Riêng vấn đề ùn tắc, theo ông Thăng, phải có các giải pháp đồng bộ, vừa mang tính lâu dài và trước mắt. “Vừa rồi về việc đổi giờ học, giờ làm, nhiều người có ý kiến đây là giải pháp chắp vá. Tuy nhiên, không thể cứ chờ đầy đủ các giải pháp thì chúng ta mới thực hiện mà cần phải hành động ngay” - ông Thăng nói và cho rằng cần tăng cường chế tài xử phạt, đồng thời nâng cao năng lực vận tải công cộng, hạn chế phương tiện cá nhân… “Với những giải pháp trên, tôi nghĩ ùn tắc giao thông sẽ giảm” - ông Thăng khẳng định.

Không tán thành với câu trả lời trên, ĐB Thuyền nói thẳng: “Nếu cứ trả lời lòng vòng như thế thì ai cũng làm bộ trưởng được. Tôi đề nghị bộ trưởng trả lời có gì đó mang tính chất đột phá, thứ hai là thời hạn bao lâu để ĐBQH và cử tri giám sát. Đề nghị bộ trưởng trả lời xem mấy năm thì bộ trưởng có thể giảm được TNGT, mấy năm thì giảm được ùn tắc giao thông?”.

Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng (ảnh nhỏ) trả lời chất vấn về kẹt xe trầm trọng hiện nay

“Nói bao giờ giảm thì xin ĐB cũng thông cảm và chia sẻ cho. Chúng ta phải quyết tâm, phải cùng làm. Chứ còn bây giờ bảo tôi khẳng định khi nào hết TNGT, bao giờ hết ùn tắc giao thông thì xin phép ĐB là chưa khẳng định được. Chúng tôi chỉ mong rằng sẽ kiềm chế và giảm dần như mục tiêu chúng ta đưa ra là mỗi năm giảm 5%-10%. Đấy là mục tiêu để phấn đấu” - ông Thăng nói.

Có thất thoát, có bán thầu

Đề cập đến sự xuống cấp của các công trình giao thông, ĐB Bùi Thị An (Hà Nội) đặt vấn đề: “Chất lượng đường giao thông kém là do công nghệ hay do thất thoát? Nếu do thất thoát thì bao nhiêu phần trăm? Có việc bán thầu lại trong ngành giao thông không? Theo bộ trưởng, bây giờ phải làm thế nào, trách nhiệm đó thuộc về ai?”.

Thừa nhận có chuyện bán thầu và không thể tránh khỏi có chuyện thất thoát trong thi công, ông Thăng cho biết hiện nay ngành giao thông đã thấy được việc đó nên đã lấy năm 2011 là năm chất lượng công trình. Tuy nhiên, các kết quả chưa được như mong muốn. “Chúng tôi tiếp tục triển khai các giải pháp, đó là kiên quyết thay thế các nhà thầu, tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế không đảm bảo yêu cầu, đặc biệt là kịp thời thay thế các ban quản lý không đảm bảo yêu cầu về quản lý” - ông Thăng nhấn mạnh.

ĐB An truy tiếp: “Đồng chí trả lời tôi rằng có hiện tượng bán thầu. Tôi xin hỏi đồng chí bộ trưởng vì sao có hiện tượng bán thầu? Quan điểm của đồng chí về vấn đề này thế nào vì đây là vấn đề ảnh hưởng đến chất lượng các con đường?”.

“Về việc có bán thầu hay không, tôi trả lời vừa rồi là có hiện tượng bán thầu, bởi vì quy định như Luật Đấu thầu hiện nay không cho các DN ngành GTVT tham gia. Do đó, một số các công ty tư nhân, cổ phần năng lực yếu nhưng đáp ứng được yêu cầu của nhà tài trợ thì lại trúng thầu với giá thấp và sau đó là bỏ bê công trình cho nên có chuyện bán thầu” - ông Thăng thanh minh và cho biết đã đề nghị các cơ quan chức năng sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có Luật Đấu thầu, để làm sao các DN trong ngành GTVT phải được tham gia đấu thầu và thi công các công trình giao thông. Có như thế, chất lượng công trình sẽ được đảm bảo.

Đường cao tốc đầy ổ gà do ban quản lý kém

Trả lời câu hỏi của các ĐB về đường cao tốc TP.HCM-Trung Lương xuống cấp, nhiều ổ gà, ông Thăng cho hay ngày 20-11 đã vào tận nơi để kiểm tra. Qua đó thấy chất lượng công trình một số đoạn trên tuyến cao tốc này không đảm bảo, đặc biệt là ở khu vực tỉnh Long An.

“Chúng tôi xác định nguyên nhân chính là chất lượng ban quản lý yếu kém, tinh thần thực thi nhiệm vụ không cao, tư vấn giám sát cũng kém, không đảm bảo chất lượng. Chính vì vậy, giải pháp chúng tôi đưa ra là yêu cầu đình chỉ giám đốc ban điều hành, kiểm điểm làm rõ trách nhiệm” - ông Thăng nói và cho biết bắt đầu từ tháng 12 là phải khắc phục toàn bộ và kinh phí để khắc phục các nhà thầu phải chịu trách nhiệm.

Đối với những lo ngại của ĐB Trương Văn Vở (Đồng Nai) về việc vận chuyển bauxite trên quốc lộ 20 sẽ khiến cho cầu, đường tiếp tục xuống cấp, gây nguy cơ sập cầu, làm tăng TNGT, ông Thăng khẳng định: Quốc lộ 20 cho phép tải trọng bao nhiêu thì được vận chuyển bấy nhiêu chứ không thể có chuyện nhà đầu tư có loại phương tiện nào thì Nhà nước lại phải đi theo để phục vụ. “Về lâu dài, Nhà nước sẽ đầu tư nâng cấp, cải tạo quốc lộ để đảm bảo yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội nói chung cũng như cho các nhà đầu tư. Tuy nhiên, trong điều kiện hiện nay thì các nhà đầu tư, đặc biệt là những nhà thầu vận chuyển bauxite sau này phải chấp hành đúng luật. Hiện nay chúng tôi đã thống nhất trong thời gian đầu vận chuyển thì chỉ vận chuyển tải trọng từ 25 tấn trở xuống” - ông Thăng nói.

Bộ trưởng Thăng muốn có văn hóa chất vấn

Trao đổi với báo chí sau phiên chất vấn về việc có ĐB nói rằng “trả lời như bộ trưởng ai cũng có thể làm được”, Bộ trưởng Đinh La Thăng nói: Bây giờ chúng ta đang nói nhiều về văn hóa giao thông. Thế thì có khi chúng ta cũng phải nói đến văn hóa của các ĐB. “Vấn đề ở chỗ là để làm được bộ trưởng thì phải do QH phê chuẩn, chứ không phải ai cũng được làm bộ trưởng. Do đó, tôi nghĩ rằng cần văn hóa giao thông thì cũng cần có văn hóa để chất vấn” - ông Thăng nhấn mạnh và cũng khẳng định sẵn sàng chịu trách nhiệm nếu như năm 2012 tới TNGT không giảm 5%-10%.

Các bộ trưởng cùng “tiếp sức” Bộ trưởng Thăng

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Đinh La Thăng, một số bộ trưởng khác cũng được huy động để trả lời rõ thêm một số vấn đề.

Ông TRẦN ĐẠI QUANG, Bộ trưởng Bộ Công an:

Không ai được can thiệp vào việc xử lý vi phạm

Để hạn chế được TNGT cần phải nâng mức phạt cao hơn để đủ sức răn đe, đặc biệt là áp dụng hình thức xử phạt bổ sung, nhất là những đối tượng tham gia đua xe, lạng lách xe là phải tịch thu xe luôn. Ngoài ra, cần ban hành phiếu kiểm soát lái xe để theo dõi vi phạm, đạo đức của người lái xe để xử lý kịp thời. Đồng thời, cần có giải pháp yêu cầu lãnh đạo, cán bộ, công chức không can thiệp vào việc xử lý vi phạm.

Bên cạnh đó, cần nghiên cứu để ban hành quy định bắt buộc chủ phương tiện phải nộp một khoản tiền hay mở tài khoản với một khoản tiền nhất định để ràng buộc trách nhiệm trước khi đưa phương tiện vào lưu thông. Cần bỏ hình thức nộp phạt vi phạm giao thông tại kho bạc và thay thế bằng hình thức xử phạt qua tài khoản hoặc phạt trực tiếp bằng tem.

Ông TRỊNH ÐÌNH DŨNG, Bộ trưởng Bộ Xây dựng:

Dự báo những năm tới ùn tắc vẫn phức tạp

Quỹ đất dành cho giao thông ở các TP lớn quá thấp, Hà Nội chỉ 8%, TP.HCM 12%-13% trong khi theo yêu cầu, chỉ tiêu này phải đạt mức 24%-26%. Diện tích bãi đỗ xe tại hai TP cũng chưa đến 1% trong khi quy định là 3%-5%.

Áp lực đối với giao thông còn do việc thiếu kiểm soát sự tăng dân số với đô thị lõi, trung tâm. Việc phát triển nhà cao tầng, bệnh viện, trường học, trung tâm thương mại ở nội đô cũng chưa được kiểm soát chặt chẽ. Trong khi đó, các khu đô thị mới lại thiếu hạ tầng đồng bộ dẫn đến hiện tượng “giao thông con lắc” - người từ đô thị này phải đến đô thị khác mua hàng, càng làm tăng mật độ tham gia giao thông…

Theo dự báo, những năm tới tình hình ùn tắc cải thiện không nhiều vì tốc độ tăng phương tiện cá nhân lớn trong khi việc cải thiện hạ tầng giao thông rất chậm do thiếu vốn trong khi ta vẫn là một nước nghèo.