“Bật mí” giá trị thật của một cốc sinh tố xoài gồm: tiền đá, hoa quả, sữa đặc chỉ khoảng… 5 nghìn đồng, anh Văn - chủ một quán cà phê trên đường Lạc Trung, Hà Nội) - khẳng định: nếu mua được những mẻ hoa quả “ế ẩm” sẽ còn lãi hơn rất nhiều.
Sự thật món giải khát hè làm từ hoa quả thối
Vừa chớm mùa hè nhưng các quán café đã bắt đầu hút khách hàng với những món sinh tố trái cây vừa bổ, vừa mát. Hầu hết khách hàng của món sinh tố là nữ. Giá của món thức uống này ở quán bình dân dao động từ 20.000 – 35.000 đồng/cốc. Khi gọi sinh tố, ai ai cũng tin tưởng, cốc nước mình đang uống được chủ cửa hàng chế biến từ những loại trái cây chín, thơm ngon.
Thế nhưng, sự thật lại không hoàn toàn như vậy khi trong một buổi trò chuyện với phóng viên, anh Văn (chủ một quán cà phê trên đường Lạc Trung (Hà Nội) vô tình “bật mí” giá trị thật của một cốc sinh tố xoài gồm: tiền đá, hoa quả, sữa đặc chỉ khoảng… 5 nghìn đồng. Anh Văn khẳng định: nếu mua được những mẻ hoa quả “ế ẩm” thì còn lãi hơn rất nhiều.
Theo như lời mách của anh Văn, chúng tôi đến chợ hoa quả Long Biên, Hà Nội. Vào thời gian từ 9-11h trưa, chợ Long Biên thường dành cho những người mua nhỏ lẻ về bán hàng. Đa số khách buôn đều đã đến lấy hàng từ sáng sớm.
Theo người bán hàng, những rổ xoài thế này được rất nhiều chủ quán cà phê ưa chuộng khi đi "vét" sạch để về làm món sinh tố
Tại đây, xen lẫn giữa những đống hoa quả cao ngất ngưởng là mùi chua, thối đặc trưng của hoa quả chín nẫu, bầm dập, của rác thải, cánh bèo chèn quả. Ngay đầu chợ là những lán dưa hấu lên đến hàng tấn. Trong vai một người đi mua hoa quả về làm sinh tố quán cà phê, chúng tôi được những người bán hàng mời chào rất đon đả. Chỉ khác một điều, họ không mời chúng tôi mua hoa quả loại ngon, “xịn” mà chỉ tay vào những đống hoa quả đang thối dở, hàng tồn, hàng loại.
Nguyên liệu chúng tôi chọn đầu tiên là xoài vì món sinh tố xoài luôn nằm trong số các thức uống được đông đảo khách hàng lựa chọn. Chị B. - người bán xoài tại chợ Long Biên – chào mời rất nhiệt tình với thúng xoài chín vàng và đen rám được chị rao chỉ với giá 5 nghìn đồng/kg. “Em mua về làm sinh tố chỉ nên lấy loại này thôi, gọt một tý đầu đi, cho vào máy xay, thêm chút sữa là ngon ngay. Bán hàng mà mua loại ngon thì làm gì còn lãi. Em không lấy tý nữa có vài người chuyên mua về làm sinh tố ra lấy bao nhiêu cũng hết”.
Đang lưỡng lự, chúng tôi được một người bốc vác thuê ở chợ chỉ dẫn: “Em chỉ trả đống đó theo mớ, đừng mua cân. Cả rổ đó chắc chỉ hơn chục nghìn là họ bán. Mua cân thì phải chọn kỹ vì nhiều quả hỏng hẳn rồi”.
Xoài thối, dâu tây mốc: Có người bán là có người mua!
Tại chợ hoa quả Long Biên, nhiều quầy bán hàng vẫn bày bán hoa quả thối, dập là bình thường. Theo người bán, hàng phải bán được họ mới bày ra.
Chị N., nhân viên bốc vác thuê ở ngay đầu chợ, khẳng định: “Đa số bán cho người làm hàng. Nếu mua về cho gia đình ăn, khách thường mua ở chợ lẻ, rẻ hơn. Mua trong chợ này chỉ mua nhiều, mua buôn mới rẻ nên những hoa quả sắp hỏng thường được những chủ quán cà phê, giải khát thu gom hết”.
Dâu tây hàng thải, loại vẫn được bán với giá 10.000 đồng/kg
Khi chúng tôi ngỏ ý hỏi mua về làm sinh tố, người bán dâu tây chỉ vào 3 cái thùng xốp đựng dâu tây đã ngả màu đen đen ra giá: 10 nghìn đồng/kg và không ngần ngại hướng dẫn: “Với những quả dâu này, các em chỉ cần rửa sạch cho vào máy xay nát là được, không phải gọt chỗ đen đi đâu. Nhưng nếu muốn làm hoa quả dầm thì chịu khó cắt bỏ cái đen đi”. Trong khi đó, 1kg dâu tây ngon, tươi được bán tại chợ Long Biên có giá đến 60 nghìn đồng.
Tương tự, những quả dưa hấu bị vỡ, bị hỏng một phần được bán với giá siêu rẻ cũng được nhiều người mua về làm sinh tố. Một quả dưa hấu bị vỡ do vận chuyển có giá chỉ còn 10 nghìn đồng. Sau khi mua về cho vào tủ lạnh có thể dễ dàng thành dưa ngon
Trong lúc đang khảo sát giá các loại hoa quả, chúng tôi gặp một phụ nữ cũng đi lấy hàng về làm sinh tố. Thay vì mua cả thùng hoa quả ngon, chị chỉ thoăn thoắt lục tìm trên những đống hoa quả sắp hỏng để chọn mua những quả xoài thối. Theo chị, mua về chỉ cần cắt bỏ phần thối, chỗ ngon vẫn dùng bình thường. Nếu 1 kg xoài ngon có giá khoảng 30 đến 35 nghìn đồng/kg thì một bọc xoài vỏ đã đen xì khoảng 8,9 kg giá chưa đến 50 nghìn đồng
Ngoài xoài, dâu, dưa hấu... nhiều người làm hàng cà phê còn chọn mua bơ, mãng cầu, cam… Những loại quả này cũng được phân biệt rất rõ mục đích mua về để làm gì. Nếu làm hoa quả dầm sẽ có một loại khác ngon hơn, làm sinh tố là những loại héo, dập, thối một phần.
Theo Giáo sư Nguyễn Khách Trạch, Chủ tịch Hội Nội khoa Việt Nam cho rằng việc dùng hoa quả thối ăn hay làm sinh tố đều nguy hiểm khôn lường. Không cần phải ăn quá nhiều chỉ cần một ít cũng có thể nhiễm trùng đường ruột, nhiễm nấm từ hoa quả thối.
Khi cắt lát phần thối, phần còn ngon nhìn cảm quan thấy ngon nhưng vẫn chứa những vi trùng nấm mốc. Đối với các loại hoa quả ngọt đậm như lê, xoài và các loại dưa... khi bị thối một chỗ nào đó trên quả sẽ rất nhanh chóng nhiễm khuẩn cả quả. Với những loại quả khi phát hiện dập thối bên trong, nên vứt bỏ ngay, dù những chỗ hỏng chưa lan ra khắp quả. Bởi vì đó là dấu hiệu cho thấy hoa quả này đã được sử dụng chất bảo quản với thời gian quá lâu, sẽ không tốt cho sức khỏe người tiêu dùng.
Nhiều người vì lợi ích kinh tế nên bất chấp việc dùng hoa quả hỏng bán hàng sẽ gây tổn hại nghiêm trọng cho sức khỏe người dùng. GS Trạch khuyến cao khách hàng hãy tỉnh táo trong những trường hợp này.