CANH CHUA MÙA GIÓ CHƯỚNG

 Canh chua mùa này có đủ thứ, nào là cua đồng chặt hết ngoe, chỉ còn cái mình trắng bóc, thịt ốc lác, tép sông… Trước khi cho nước vô nấu, bỏ tỏi vô nồi phi thơm lên, rồi “xèo” một cái, cả lũ “đặc sản đồng” ùa vô nồi, bốc mùi thơm lừng, lan đi khắp xóm.

Cũng có khi đổi mùi, người ta thay me bằng trái bần. Bần thì chọn bần chín, chỉ cần cho nước nóng vô dằm ra là xong. Phải nói là nồi canh chua lúc này cái mùi thơm của nó vô cùng đặc biệt, đậm đà, thơm ngát, lại thanh tao nữa…

Các loại rau ăn kèm với canh chua.

Rau nêm cũng là một chuyện để nói, nếu ở Sài Gòn chỉ nêm bằng ngò gai và rau om, thì nồi canh chua ở quê còn nêm thêm các loại khác như tần dày lá, rau quế, hành, có khi thêm ít cần tây nữa. Gần chín thì cho ít khoanh ớt sừng đỏ mọng.  

Sang hơn, thì người nấu canh chua với cá rô đồng, tôm chông hoặc lươn đặt trúm được. Mùa mưa măng mọc nhiều thì cũng có thể  xắt mỏng muối chua trong khạp để dành nấu canh. Mà nấu chua với cá linh, cá lóc, cá basa…, với rau muống, bông súng, bạc hà, đậu bắp, bông điên điển…, hay bất cứ thứ gì hái được ngoài vườn thì món canh chua đều ngon tuyệt. Có lẽ là do nó tươi nguyên, an lành hay thấm đẫm tình quê.

Nồi canh chua sẽ trở nên đặc biệt hơn khi được nấu cùng khô lóc hay khô sặt và bắp chuối. Khô lóc hay khô sặt nướng sơ qua trên lửa than, xé lấy thịt, bỏ xương đợi nước sôi già thì cho vào; bắp chuối xắt miếng to to bỏ lên trên, sôi 10 phút là nhắc xuống. Vẫn nêm với những rau nêm như trên, nồi canh bốc mùi thơm lừng, múc  ra tô, nhìn màu trắng như sữa của nước canh trông rất lạ.

Nồi canh chua cho là “nghèo” nhất ở quê là nấu với hến. Người ta thường lấy nước luộc làm canh, rau có gì cho nấy, nhưng nhiều người cho cùng với chuối cây non bào mỏng. Ruột hến xào với tỏi cho thơm. Khi canh gần được, cho ruột hến cùng với rau nêm vào, xong nồi canh chua đơn giản.

Nêm chua có khi là me, bần, chanh hoặc xoài non, mùa nào thức ấy, nồi canh biến hoá không ngừng, mỗi lần ăn đều cảm thấy vị ngon lạ lùng và hấp dẫn.

Nước chấm ăn kèm canh chua thường là nước mắm trong nguyên chất dằm ớt hiểm, có khi là muối cục đâm với ớt. Hôm nào nấu canh chua với cá thì trong chén nước chấm có thêm mắm ruốc hoà vào. Vị ngon độc đáo không thể nào tả được. Ở quê không câu nệ bữa ăn phải có ba món: canh, mặn và xào. Hôm nào có canh chua thì chỉ cần thêm món cá lòng tong kho tiêu hay món gì đó kho mặn là đủ.

Khó kể hết sự biến hoá của nồi canh chua nhà quê, một món canh độc đáo, đơn giản, ngon tuyệt và vô cùng tinh tế.